Τι και αν η αποικιοκρατία στην Κύπρο τέλειωσε το 1959 με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας;
Του Αλέκου Μιχαηλίδη
Οι Βρετανικές Βάσεις, στο Ακρωτήρι και στη Δεκέλεια, είναι εδώ ως κατάλοιπο της πάλαι ποτέ Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Οι «Κυρίαρχες Βάσεις» (Sovereign Base Areas) συζητούνται τις τελευταίες μέρες εξαιτίας της χρησιμοποίησής τους για τις δυτικές επιχειρήσεις στη Συρία.
Όπως συζητήθηκαν επί πολέμου στο Ιράκ το 2003, αλλά και μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι Βρετανικές Βάσεις, που καλύπτουν έκταση 256 τ/χλμ, αποτελώντας το 2,75% του συνολικού κυπριακού εδάφους, θεωρούνται υπερπόντιο βρετανικό έδαφος αλλά υπάγονται στο βρετανικό Υπουργείο Άμυνας.
Διοικούνται από τον εκάστοτε στρατιωτικό διοικητή των Βρετανικών Δυνάμεων στην Κύπρο και οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοί τους θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τη «βρετανική υπηκοότητα εξαρτώμενων εδαφών».
Οι βρετανικές βάσεις της Κύπρου διαφέρουν, καθώς η Βρετανία διατήρησε την κυριαρχία στο τμήμα του εδάφους της πρώην αποικίας, κατοχυρώνοντας τα δικαιώματα με τη Συμφωνία Εγκαθίδρυσης (1959).
Υπό την έννοια αυτή, οι Βρετανικές Βάσεις διέπονται από ένα sui generis καθεστώς, καθώς είναι οι μοναδικές στον κόσμο που χαρακτηρίζονται κυρίαρχες (sovereign).
Η Βρετανία ασκεί κυριαρχία επί των βάσεων από το Άρθρο 1 της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης, όπου παρουσιάζεται η φράση «υπό την κυριαρχία του Ηνωμένου Βασιλείου». Στο παράρτημα Β, όμως, δεν παρουσιάζεται ο όρος «κυριαρχία» αλλά οι όροι «χρήση», «απόλυτος έλεγχος» και δικαίωμα «προστασίας» και «άμυνας» των βάσεων.
Από κει και πέρα, το καθεστώς των βρετανικών βάσεων δεν συζητείται από τις ηγεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας (θα επανέλθουμε), ωστόσο στο απορριφθέν Σχέδιο Ανάν η Βρετανία θα εκχωρούσε στην Κύπρο περιοχή που αντιστοιχούσε στο ήμισυ της συνολικής έκτασης. Χωρίς να επηρεάζεται η στρατιωτική λειτουργία.
Ωστόσο, στη διατύπωση του σχεδίου –όπως όλες οι διατάξεις- η Βρετανία δεν εκχωρούσε ρητά τις βάσεις.
Εν κατακλείδι, το καθεστώς των βρετανικών βάσεων είναι –εκτός από προβληματικό- και αναχρονιστικό και η Κυπριακή Δημοκρατία, αν δεν απαιτήσει την απομάκρυνσή τους πρέπει να εκσυγχρονίσει τις διατάξεις τους.
Πώς θα γίνει, όμως, κάτι τέτοιο όταν οι πολιτικές ηγεσίες του νησιού αναγνωρίζουν την «κυριαρχία» των βρετανικών βάσεων, ενώ η Συνθήκη Εγκαθίδρυσης δεν το αναγνωρίζει ρητά; Πώς θα γίνει κάτι τέτοιο όταν πρώην Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας εναπόθεσαν την αλλαγή του καθεστώτος των βάσεων «στα παιδιά και στα εγγόνια τους»;
Ειδήσεις σήμερα:
Από πυρκαγιά σε πυρκαγιά έτρεχε η Πυροσβεστική - Το επιχειρησιακό πλάνο ενόψει καλοκαιριού
Έπιασε «λαυράκι» η ΥΚΑΝ - Συγκάτοικοι έκρυβαν ναρκωτικά μέσα στα δωμάτιά τους
Απάτη στη Λεμεσό: Παρίστανε τον συνεργάτη ιδιοκτητών διαμερισμάτων - Χειροπέδες σε 34χρονο
Eurovision 2024: Η Silia Kapsis έκανε την πρώτη της πρόβα με το «Liar»
Απόπειρα φόνου στην Ανθούπολη: Μπαράζ συλλήψεων – Χειροπέδες σε ακόμη ένα πρόσωπο – Εννέα το σύνολο
Στη σύλληψη ακόμη ενός προσώπου προχώρησε η Αστυνομία, αναφορικά με την απόπειρα φόνου στην Ανθούπολη, ανεβάζοντας το σύνολο των προσώπων στα εννέα.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
