Γλιτώσαμε επί Αναστασιάδη θα μας πάρει ο δαίμονας επί Χριστοδουλίδη

Η Κύπρος λοιπόν γκρεμίστηκε από την 65η στην 77η θέση στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου για το 2025 που δημοσιοποίησε η Διεθνής Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση “Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα” (RSF) με αφορμή την αυριανή Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου (3 Μαΐου). Ως βασικούς λόγους της καθίζησης της Κύπρου η RSF κατέγραψε τη «σημαντική επιρροή της κυβέρνησης, της Εκκλησίας και των επιχειρηματικών συμφερόντων στα μέσα ενημέρωσης ως τους παράγοντες που «υπονομεύουν τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και ωθούν τους δημοσιογράφους στην αυτολογοκρισία». Κατέγραψε επίσης τις ανησυχίες για την ύπαρξη «άμεσων παρεμβάσεων στις συντακτικές αποφάσεις μέσω άτυπων σχέσεων ανάμεσα σε πολιτικούς και ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης, αλλά και μέσω της αυξανόμενης συγκέντρωσης των ΜΜΕ και της έλλειψης διαφάνειας στο ιδιοκτησιακό καθεστώς τους». Όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, η RSF διαπίστωσε ότι «οι μηχανισμοί ή οι διαδικασίες για την προστασία των δημοσιογράφων και αποτροπή της πολιτικής παρέμβασης είναι περιορισμένες».

Αυτές βέβαια είναι χρόνιες παθήσεις της κυπριακής δημοσιογραφίας και από τις παθογένειες ενός τόσο μικρού μέρους όπου όλοι μεταξύ μας γνωριζόμαστε και η επιρροή ενός Μέσου ή δημοσιογράφου απέχει μόλις μια επίκληση στον δαίμονα για να τους πάρει. Ο κυριότερος λόγος γιια τη βουτιά της Κύπρου είναι το εκτρωματικό νομοσχέδιο που πήγε να περάσει πέρσι ύπουλα η κυβέρνηση και το οποίο προνοεί από παρακολούθηση δημοσιογράφων και αποκάλυψη των πηγών τους μέχρι και την ποινική τους δίωξη ανάλογα με τα κέφια του Γενικού Εισαγγελέα - εννοείται για λόγους εθνικής ασφάλειας ή συμφέροντος. Το νομοσχέδιο εάν εγκριθεί, θα επιτρέπει σε αξιωματούχους, όπως “ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, ο Αρχηγός της Αστυνομίας και οποιοσδήποτε άλλος ανακριτής ή εξουσιοδοτημένος αξιωματούχος», να ζητούν από τον Γενικό Εισαγγελέα δικαστική εντολή που θα υποχρεώνει τους δημοσιογράφους να αποκαλύψουν τις πηγές τους. Το νομοσχέδιο εξουσιοδοτεί επίσης τον Γενικό Εισαγγελέα να ζητήσει δικαστική εντολή που να επιβάλλει την παρακολούθηση, ακόμη και τη χρήση κατασκοπευτικού λογισμικού, σε βάρος των δημοσιογράφων, των συναδέλφων και στενών επαφών τους με σκοπό τον εντοπισμό των πηγών τους.

Δηλαδή οποιοσδήποτε κρίνει ο Γενικός Εισαγγελέας ότι μετέδωσε fake news κινδυνεύει πλέον με ποινή φυλάκισης. Ο Αρχηγός της Αστυνομίας, ο διοικητής της ΚΥΠ ή  όποιος άλλος εξουσιοδοτηθεί σχετικά θα μπορεί να παρακολουθεί τις συσκευές δημοσιογράφων με σκοπό να εντοπιστούν οι πηγές τους. Για σκεφτείτε το λίγο, αυτή η Αστυνομία όπως τη ζούμε και την ξέρουμε, αυτή η Νομική Υπηρεσία όπως τη ζούμε και την ξέρουμε να έχουν πλέον το ελεύθερο να κρίνουν εάν κάποιος δημοσιογράφος μεταδίδει ψευδείς ειδήσεις ή αν αποτελεί απειλή(!) για το εθνικό συμφέρον. Ο δημοσιογράφος. Και όχι ας πούμε η κρατική ασυδοσία, η διαφθορά και οι διαβρωμένοι θεσμοί. Βέβαια ο στόχος του νομοσχεδίου-εκτρώματος είναι διττός: από τη μία εκφοβισμός των δημοσιογράφων με απειλές για παραβίαση της ιδιωτικότητας ακόμα και για φυλάκιση και από την άλλη αποτροπή των εν δυνάμει whistleblowers να γίνουν δημοσιογραφικές πηγές για αποκάλυψη σκανδάλων. Μιλάμε για την πλέον ύπουλη μέθοδο εκφασισμού μιας κοινωνίας και μάλιστα με νομοθετική βούλα και τον μανδύα της προστασίας του εθνικού συμφέροντος (που εννοείται ότι πάλι υπερισχύει των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων).

Οι επίμαχες διατάξεις υποτίθεται ότι περιλαμβάνονται στη νομοθεσία που ετοιμάζει το υπουργείο Εσωτερικών στο πλαίσιο της υποχρέωσης των κρατών μελών της ΕΕ να εφαρμόσουν τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης (EMFA) που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 17 Απριλίου 2024, τέθηκε σε ισχύ στις 7 Μαΐου και η πλήρης εφαρμογή του προβλέπεται για τις 8 Αυγούστου 2025. ​Ωστόσο, οι άμεσα ενδιαφερόμενοι προειδοποιούν ότι το νομοσχέδιο κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Όπως για παράδειγμα ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Κύπρου κ. Γιώργος Φράγκος που αναφέρθηκε σε «δήθεν εναρμονιστικό νομοσχέδιο για την προστασία των δημοσιογράφων και των πηγών τους που διαστρεβλώνει το νόημα, το πνεύμα και το γράμμα του ευρωπαϊκού Κανονισμού, ενώ δεν έγινε δημόσια διαβούλευση». «Μας το έστειλαν και μας είπαν θέλουμε γραπτώς απόψεις σε 15 μέρες και θεωρούν ότι αυτός είναι δημόσιος διάλογος», είπε χαρακτηριστικά. Μάλλον εννοούν την “προστασία” όπως ο υπόκοσμος: “προστατεύουμε” τους δημοσιογράφους από αυτά που θα πάθουν εάν δεν συμμορφωθούν.

Η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη είναι από τις χειρότερες σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση των δημοσιογράφων. Βασικά μισεί τα άντερα όσων δεν τη γλείφουν πατόκορφα, ειδικά ο Πρόεδρος που έχει προϊστορία στην επιστράτευση διαδικτυακών τρολ εναντίον “εχθρικών” media και δημοσιογράφων. Θέλουν μόνο ύμνους, διθυράμβους, γλείψιμο, χειροκρότημα και φιλικά χτυπήματα στην πλάτη. Η άσκηση κριτικής, η αποκάλυψη σκανδάλων, διαφθοράς ή κρατικής/κυβερνητικής ανικανότητας θεωρούνται εχθρικές ενέργειες και το επαίσχυντο νομοσχέδιο είναι ένα πρώτης τάξεως εργαλείο για την εξουδετέρωση των ενοχλητικών λειτουργών του Τύπου. Άλλωστε ενώ πέρσι διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους ότι απλά εφαρμόζουν τον ευρωπαϊκό κανονισμό, ο «Φιλελεύθερος» αποκάλυψε πρακτικά συζητήσεων θεσμικών οργάνων της Ε.Ε. που έδειχναν ότι η Κύπρος ήταν ένα από τα επτά κράτη-μέλη που υποστήριζαν την καταχρηστική πρόνοια της Γαλλίας για παρακολούθηση δημοσιογράφων μέσω spyware στη βάση υποψίας για απειλή της εθνικής ασφάλειας και χωρίς ασφαλιστικές δικλείδες (πρόνοια που αργότερα εγκαταλείφθηκε). Για να καταλάβετε πόσο απεχθάνονται την ελευθερία του Τύπου.

Θέλουμε να πιστεύουμε πως το έκτρωμα δεν πρόκειται να περάσει από τη Βουλή. Αλλιώς το πρωί που θα ξυπνήσουμε σε μια απολυταρχική δυστοπία με φυλακισμένους ή εκφοβισμένους δημοσιογράφους δεν θα είναι πολύ μακριά...