Σύμφωνα με όσα είπε ο κ. Βαφεάδης, η συγκεκριμένη εγκύκλιος άλλαξε τη διαδικασία που είχε θεσπιστεί το 2011, αφήνοντας ένα κενό στην αλυσίδα ενημέρωσης για ανακλήσεις οχημάτων.
Ο Υπουργός παρέθεσε στο πλαίσιο της κατάθεσής του επιστολή του ΤΟΜ προς διανομείς οχημάτων, που τους καλούσε στο πλαίσιο της διαδικασίας που ήταν σε ισχύ από το 2011, να δηλώσουν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για να λάβουν ενημέρωση για περιπτώσεις οχημάτων που τους αφορούσαν, σε σχέση με την κάθε ανάκληση, για τα οποία ενδεχομένως να μην είχαν στοιχεία, καθώς είχαν εισαχθεί στην Κύπρο ως μεταχειρισμένα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, εξήγησε ο Υπουργός, οι ιδιοκτήτες των οχημάτων αυτών θα ενημερώνονται άμεσα από τον διανομέα με την συνδρομή του ΤΟΜ.
Επεσήμανε ότι από την πλευρά του ΤΟΜ αναγνωρίστηκε ότι υπήρχε ομάδα ιδιοκτητών οχημάτων που δεν λάμβαναν ενημέρωση και έγινε προσπάθεια να κλείσει το κενό στην αλυσίδα ενημέρωσης, ώστε αυτόκλητα η ενημέρωση να φτάνει στους ιδιοκτήτες. Πρόσθεσε, δε, ότι ήταν αποτελεσματική δράση που τέθηκε σε εφαρμογή από το 2011, αλλά διακόπηκε με την εγκύκλιο του 2017, η οποία ουσιαστικά απάλλαξε τους διανομείς από τη διαδικασία ενημέρωσης και δεν ήρθε να ορίσει νέα διαδικασία.
Εξάλλου, όπως έχει προκύψει από τις ακροάσεις της Ερευνητικής Επιτροπής για το εν λόγω θέμα, αλλά και όπως επισημάνθηκε και κατά τη σημερινή ακροαματική διαδικασία, ένα από τα σοβαρότερα ζητήματα που άπτονται της υπόθεσης για τους ελαττωματικούς αερόσακους takata, αφορά την ενημέρωση των ιδιοκτητών «γκρίζων» οχημάτων, δηλαδή όσων προορίζονταν για χώρες εκτός ΕΕ και ακολούθως εισάγονταν στην Κύπρο.
Ο κ. Βαφεάδης, απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής για την πρόσβαση των διανομέων στην ενημέρωση για «γκρίζα» οχήματα, σημείωσε ότι πρόσφατα ενημερώθηκε από τον Διευθυντή του ΤΟΜ ότι «αυτή η πληροφόρηση μεταδιδόταν μηνιαία προς τους διανομείς των κατασκευαστών και λάμβαναν πληροφορίες για όλα τα οχήματα που βρίσκονταν στην Κύπρο και ήταν σχετικά με τη μάρκα που διαχειρίζονταν».
Σημείωσε, βέβαια, ότι αιωρείται ακόμα για κάποιες περιπτώσεις διανομέων το ζήτημα για το πως μπορούν να γνωρίζουν τα οχήματα που ήρθαν από τρίτες χώρες, αναφέροντας ότι η πρόσβαση σε τέτοια πληροφόρηση επαφίεται στην επικοινωνία του διανομέα με κατασκευαστή και ότι με βάση αυτή μπορεί να έχει ο διανομέας πρόσβαση στο αρχείο του ΤΟΜ για να ενημερώσει με τη σειρά του τους ιδιοκτήτες. Αυτό, όπως εξήγησε ο κ. Βαφεάδης, δεν ισχύει για όλες τις περιπτώσεις.
Πάντως, απαντώντας σε ερωτήσεις του Προέδρου της Επιτροπής, ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η ευθύνη για την απόφαση ανάκλησης αφορά τον κατασκευαστή και πρόσθεσε ότι το ΤΟΜ έχει εποπτικό ρόλο στην υλοποίηση των ανακλήσεων, στο πλαίσιο του οποίου είναι και η παρακολούθηση της αγοράς και η αναφορά περιστατικών στο RAPEX, ώστε να επισημανθεί το ενδεχόμενο κινδύνου.
Εξάλλου, όπως ανέφερε σε δηλώσεις του ο κ. Βαφεάδης μετά την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας στην Επιτροπή, προτεραιότητα του Υπουργείου αυτή τη στιγμή είναι η αποκατάσταση της αλυσίδας ενημέρωσης με δράσεις που αποσκοπούν στη διαχείριση του προβλήματος που διογκώθηκε, όπως είπε, τα τελευταία 15-20 χρόνια.
«Η άμεση διαχείριση επιβάλλεται και έχουμε δεσμευθεί ότι θα συνεχίσουμε τις δράσεις για να δώσουμε λύσεις στην αποκατάσταση της αλυσίδας ενημέρωσης, η οποία είχε διακοπεί το 2017», είπε, προσθέτοντας ότι «έκτοτε, οι ιδιοκτήτες οχημάτων χωρίς ευρωπαϊκή έγκριση τύπου δεν λαμβάνουν ενημέρωση για ανακλήσεις και αυτό κρίνεται ως μέγα ζήτημα οδικής ασφάλειας».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου αν θεωρεί ότι εξυπηρετούσε διαφωνίες εισαγωγέων η εγκύκλιος του 2017 είπε ότι δεν γνωρίζει αν εξυπηρετούσε τέτοιους σκοπούς. «Ξέρω ότι η διοικητική έρευνα που έχει γίνει από το Υπουργείο δεν έχει καταδείξει οποιοδήποτε αδίκημα που να υποδεικνύει την ανάγκη για πειθαρχική έρευνα», ανέφερε, διευκρινίζοντας ότι ερευνών λειτουργός δεν επικαλέστηκε ως λόγο για το συμπέρασμα αυτό την αφυπηρέτηση των λειτουργών.
Έπρεπε να υπήρχε γνώση για το θέμα των takata νωρίτερα, είπε ο Υπουργός
Ο κ. Βαφεάδης, απαντώντας σε ερωτήσεις της Επιτροπής, σημείωσε ότι θε έπρεπε να υπήρχε γνώση νωρίτερα, προσθέτοντας ότι, αν υπήρχε έστω και μερική γνώση και αντίληψη, θα λαμβάνονταν διαφορετικά μέτρα.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στις αδυναμίες που δημιουργήθηκαν, λόγω της κατάργησης της Διεύθυνσης Τεχνικής Οχημάτων του Υπουργείου, σημειώνοντας ότι με την εξέλιξη αυτή στερήθηκε το ΤΟΜ την σταθερή παρουσία λειτουργών που θα είχαν να χειριστούν ένα συγκεκριμένο θέμα με την απαραίτητη εμπειρογνωμοσύνη.
Ο Υπουργός κλήθηκε να τοποθετηθεί και για το κενό στην ενημέρωση αναφορικά με τις επισημάνσεις του πορίσματος που ετοίμασε του Τμήμα Ηλεκτρομηχανολογικών Υπηρεσιών του Υπουργείου, μετά το ατύχημα που προκάλεσε πολλαπλούς τραυματισμούς στον οδηγό το 2017, λόγω των προβληματικών αερόσακων.
Επιβεβαιώνοντας προηγούμενες καταθέσεις, ο κ. Βαφεάδης ανέφερε ότι ο ίδιος δεν έλαβε γνώση του πορίσματος, καθώς η διαδικασία δεν προβλέπει κοινοποίησή του από τις Ηλεκτρομηχανολογικές Υπηρεσίες στον Υπουργό. Σημείωσε, δε, πως όταν ζήτησε εξήγηση για το γεγονός αυτό, ενημερώθηκε ότι λόγω της παράλληλης διερεύνησης των ατυχημάτων από πλευράς αστυνομίας και Γενικού Εισαγγελέα, τίθενται περιορισμοί στην κοινοποίηση στοιχείων του πορίσματος, ώστε να μην επηρεαστεί η έρευνα.
Ερωτηθείς, πάντως, από τον Πρόεδρο της Επιτροπής, αν ένας απλός αστυνομικός που θα διάβαζε το πόρισμα σε ένα επιστολόχαρτο το οποίο φέρει το σήμα του Υπουργείου Μεταφορών, θα θεωρούσε λογικό να έχει λάβει γνώση του περιεχομένου της επιστολής ο αρμόδιος Υπουργός, ο κ. Βαφεάδης απάντησε ότι θα ήταν λογικό κάτι τέτοιο.
Στη συνέχεια ο Υπουργός αναφέρθηκε και στα ορόσημα του 2018, όταν δημοσιεύθηκε ο ευρωπαϊκός κανονισμός που διέπει τη διαδικασία ανακλήσεων, αλλά και στο 2020, όταν αυτός τέθηκε σε εφαρμογή, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι θα μπορούσαν να είχαν γίνει ενέργειες νωρίτερα.
Πάντως, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά την κατάθεσή του στην Επιτροπή, για το αν ήταν αρκετό το χρονικό περιθώριο 15 μηνών από την ανάδειξη του θέματος για τους αερόσακους μέχρι το δυστύχημα της Στυλιανής Γιωργαλλή, ώστε να ληφθούν μέτρα, είπε ότι ακόμα και με τις δράσεις και ενέργειες που έγιναν αυτή την περίοδο για να βρεθεί λύση, η αλυσίδα ενημέρωσης των ιδιοκτητών οχημάτων χωρίς ευρωπαϊκή έγκριση τύπου, ακόμα δεν έχει αποκατασταθεί.
Στόχος η αποκατάσταση αυτόκλητης ενημέρωσης ιδιοκτητών
Ο Υπουργός σημείωσε ότι από τις 25/4/2023, όταν για πρώτη φορά έλαβε ενημέρωση για τους ελαττωματικούς αερόσακους takata στο πλαίσιο συνάντησης με Γιάννο Όξινο, πατέρα του άτυχου Κυριάκου, άρχισαν οι ενέργειες για ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών, ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες για λήψη μέτρων και εξεύρεση λύσεων.
Υπογράμμισε ότι βασικός στόχος παραμένει η αποκατάσταση της αυτόκλητης ενημέρωσης των ιδιοκτητών οχημάτων που υπόκεινται σε ανάκληση, επισημαίνοντας ότι, ακόμα και με την ολοκλήρωση της υλοποίησης των ανακλήσεων που αφορούν τους αερόσακους takata, θα συνεχίσουν να υπάρχουν ανακλήσεις. Εξήγησε ότι γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, δεν εκλείπει ο κίνδυνος να υπάρξει απώλεια ζωής ή τραυματισμός, λόγω ελαττωματικής λειτουργίας μερών κάποιων οχημάτων.
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά την κατάθεση στην Επιτροπή, ο Υπουργός σημείωσε ότι «επικίνδυνες ανακλήσεις έχουμε καθημερινά, όχι μόνο για αερόσακους takata, αλλά και για σύστημα κλιματισμού ή για φρένα ή για αντλία βενζίνης» και πρόσθεσε ότι «πρέπει να ανεβεί στην καθημερινή μας αντίληψη και συνείδηση, όταν έχουμε ενημέρωση για ανάκληση, να την υλοποιούμε. Είπε, δε, ότι «ο κίνδυνος θα συνεχίσει να υπάρχει και οι ανακλήσεις είναι ο μηχανισμός που έχει καθιερωθεί από την ΕΕ για να μειώνεται αυτός ο κίνδυνος και πρέπει όλοι, όταν ενημερωθούμε για ανάκληση, να τρέξουμε να την υλοποιήσουμε».
Απαντώντας αναφορικά με το πόσα αυτοκίνητα συνολικά είναι υπό ανάκληση, είπε ότι αρχικά ξεπερνούσαν τις 80.000 και σήμερα είναι λιγότερα από 50.000, διευκρινίζοντας ότι οι ανακλήσεις δεν αφορούν μόνο αερόσακους.
Σε ερώτηση για το αν είναι ρεαλιστικό σενάριο η στέρηση αδειών κυκλοφορίας ως μέτρο, ο Υπουργός εξήγησε ότι δίνεται η ευκαιρία σε όλους σε διάστημα 8 μηνών να υλοποιήσουν την απόφαση ανάκλησης, αλλά δεν ανταποκρίνονται όλοι. «Αν φτάσουμε στο τέλος των 8 μηνών και δεν έχουμε ολοκληρώσει την ανάκληση εξ υπαιτιότητας των ιδιοκτητών, πρέπει να λάβει το κράτος πιο δραστικά μέτρα», είπε. «Δεν θέλουμε να φτάσουμε εκεί, αλλά αν πρέπει να επιβάλουμε την ανάκληση και να τη συνοδεύσουμε με αφαίρεση του πιστοποιητικού καταλληλότητας, αυτό θα είναι μία επιβολή για να υλοποιηθεί η ανάκληση», πρόσθεσε.
Δεν είχαν γνώση ούτε ο Καρούσος, ούτε η Αναστασιάδου
Στη σημερινή ακροαματική διαδικασία κλήθηκαν και ο τέως Υπουργός, Γιάννης Καρούσος, αλλά και η πρώην Υπουργός, Βασιλική Αναστασιάδου, οι οποίοι επίσης κατέθεσαν ότι δεν έλαβαν ποτέ γνώση του θέματος που διερευνά η Επιτροπή.
Ο κ. Καρούσος είπε ότι, παρά τις τακτικές και συστηματικές επαφές για ενημέρωση από Γενικούς Διευθυντές, Διευθυντές και λειτουργούς τμημάτων του Υπουργείου, δεν είχε ποτέ ενημερωθεί για τις ανακλήσεις λόγω αερόσακων takata.
Σημείωσε, δε, ότι υποεπιτροπή του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας, του οποίου προήδρευε κατά τη θητεία του, ενημερώνεται από την αστυνομία για τροχαία ατυχήματα που συνέβησαν και στατιστικά σε σχέση με συνθήκες και αιτίες, όμως ούτε σε αυτό το πλαίσιο τέθηκε ζήτημα για ανακλήσεις οχημάτων ή για τους αερόσακους takata.
O Πρόεδρος της Επιτροπής επεσήμανε στον κ. Καρούρο ότι, ανεξάρτητα από τις ευθύνες, αντικειμενικά υπάρχει μία αποτυχία του κράτους να προστατεύσει τους πολίτες του και ότι γι’ αυτό οφείλεται μια δημόσια συγνώμη στα θύματα και στους συγγενείς, εμ τον κ. Καρούσο να απαντά ότι όντως οφείλει το κράτος μια απολογία.
Η Ερευνητική Επιτροπή θα συνεχίσει την ακροαματική διαδικασία αύριο, Πέμπτη 29/5/2025, ημερομηνία που αναμενόταν να είναι η τελευταία για ακροάσεις, όμως ο Πρόεδρος της σημείωσε σήμερα ότι θα εξετάσουν το ενδεχόμενο να κληθεί σε νέα ακρόαση η αστυνομία για τις αναφορές που έγιναν όσον αφορά την ενημέρωση του Συμβουλίου Οδικής Ασφάλειας.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
