Η έκθεση επικεντρώνεται στην απόφαση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής να προχωρήσει, τον Οκτώβριο του 2024, σε απευθείας ανάθεση σε ιδιωτική εταιρεία για την έκδοση 100.000 η-Ταυτοτήτων, με κόστος €3,85 εκατομμύρια.
Το Υφυπουργείο υποστήριξε ότι δεν υπήρχαν άλλοι πάροχοι με την αναγκαία πιστοποίηση στην Κύπρο, γεγονός που καθιστούσε αναπόφευκτη τη συγκεκριμένη επιλογή.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναγνωρίζει ότι πράγματι δεν υπήρχε τη δεδομένη στιγμή άλλος αδειοδοτημένος πάροχος στην Κυπριακή Δημοκρατία, ωστόσο επισημαίνει ότι το Υφυπουργείο δεν έδωσε την απαιτούμενη βαρύτητα στη διερεύνηση πιθανής συμμετοχής εταιρειών από άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
Η ανάγκη για τις ηλεκτρονικές ταυτότητες ήταν γνωστή από το 2021, συνεπώς, όπως αναφέρεται, το επιχείρημα του «επείγοντος» δεν μπορεί να θεωρηθεί βάσιμο. Επιπλέον, τονίζεται πως η στενή σχέση του τότε Υφυπουργού με την ανάδοχη εταιρεία –καθώς είχε διατελέσει εκτελεστικός διευθυντής της– καθιστούσε επιβεβλημένη την τήρηση ακόμη πιο αυστηρών διαδικασιών διαφάνειας.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι δεν αξιοποιήθηκε ούτε η λεγόμενη «Εκούσια Προκήρυξη», που θα πρόσφερε σε τρίτους το δικαίωμα να υποβάλουν ενστάσεις πριν την υπογραφή της σύμβασης.
Η Έκθεση στέκεται ιδιαίτερα και στην παρέμβαση του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο ενέκρινε τη διαδικασία μολονότι αυτό δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητές του. Αρμόδιο για την έγκριση ήταν αποκλειστικά το Συμβούλιο Προσφορών.
Παράλληλα, υπηρεσιακοί παράγοντες του Υφυπουργείου αναφέρθηκαν δημόσια στη συγκεκριμένη εταιρεία μία ημέρα πριν από την επίσημη λήψη της απόφασης, γεγονός που, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, «φέρνει προ τετελεσμένων» το αρμόδιο όργανο.
Παρά την επίσημη έναρξη εφαρμογής του έργου στις 20 Ιανουαρίου 2025, η ζήτηση από το κοινό παραμένει απογοητευτικά χαμηλή. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί λιγότερες από 10.000 ταυτότητες, παρόλο που οι πρώτες 30.000 παραχωρούνται δωρεάν. Η Ελεγκτική Υπηρεσία προειδοποιεί ότι χωρίς επιπρόσθετα μέτρα ενημέρωσης και κίνητρα προς τους πολίτες, το έργο κινδυνεύει να μην αποδώσει τα αναμενόμενα.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στις προοπτικές για το μέλλον. Η ανάδοχη εταιρεία, έχοντας ήδη αναλάβει τις πρώτες 100.000 ταυτότητες, αποκτά σαφές πλεονέκτημα έναντι ενδεχόμενων ανταγωνιστών, γεγονός που, αν δεν ληφθούν διορθωτικά μέτρα, μπορεί να δημιουργήσει μονοπωλιακές καταστάσεις. Η Ελεγκτική Υπηρεσία καλεί το Υφυπουργείο να κινηθεί έγκαιρα, ώστε οι επόμενες προμήθειες να γίνουν με ανοικτές διαδικασίες που θα επιτρέπουν τη συμμετοχή και άλλων οικονομικών φορέων.
Η Υπηρεσία διευκρινίζει, τέλος, ότι η έκθεση δεν αποδίδει ποινικές ή πειθαρχικές ευθύνες σε συγκεκριμένα πρόσωπα, ούτε συνιστά κατηγορία για κατάχρηση εξουσίας. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, αναδεικνύει σοβαρές αδυναμίες στη χρηστή διοίκηση και στη διαχείριση δημόσιων συμβάσεων, οι οποίες πρέπει να διορθωθούν ώστε να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών στη διαδικασία.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Σαφές μήνυμα ότι η Κύπρος προχωρά με σταθερά βήματα στην ενίσχυση της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, με αφορμή τη σημερινή δημοσιοποίηση της Έκθεσης Συμμόρφωσης της Επιτροπής GRECO.
