Η συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, στο Προεδρικό Μέγαρο, λίγο πριν η Κύπρος αναλάβει επίσημα την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαμόρφωσε ένα ξεκάθαρο πολιτικό αφήγημα: Η Κυπριακή Προεδρία έρχεται με ξεκάθαρη ευρωπαϊκή συμμαχία και με το Κυπριακό στην κορυφή των προτεραιοτήτων.
Η δήλωση της κ. Μέτσολα ότι «το Κυπριακό είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα» αποτέλεσε τη φράση που σημάδεψε τη χθεσινή βραδιά. Με αυτήν, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έδωσε θεσμικό βάθος στο διαχρονικό αίτημα της Λευκωσίας: Ότι το εθνικό ζήτημα της Κύπρου δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως μια περιφερειακή διαφορά ή διμερής διαμάχη, αλλά ως ζήτημα που αγγίζει τον ίδιο τον πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του κράτους δικαίου και της ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, στις δηλώσεις του, υπογράμμισε ότι η συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν είναι απλώς θεσμικά αναγκαία, αλλά «καθοριστική για την παραγωγή πολιτικών με δημοκρατική νομιμοποίηση». Η Κυπριακή Δημοκρατία, σημείωσε, αναλαμβάνει την Προεδρία με «υψηλό αίσθημα ευθύνης και εθνικής περηφάνειας», αναγνωρίζοντας το βάρος του ρόλου αλλά και τη δυναμική του.
Πρόσκληση στην Τουρκία: Κίνηση υψηλής πολιτικής σημασίας
Από τις δηλώσεις του Προέδρου Χριστοδουλίδη, ξεχώρισε η πρόθεση της Λευκωσίας να προσκαλέσει τον Πρόεδρο της Τουρκίας και τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών τόσο στο Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αρχηγών όσο και στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών που θα πραγματοποιηθούν στην Κύπρο τον Απρίλιο. Η κίνηση αυτή δεν αποτελεί μόνο ένδειξη θεσμικής ουδετερότητας απέναντι σε μια υποψήφια προς ένταξη χώρα, αλλά και μια ξεκάθαρη προσπάθεια να μεταφερθεί η συζήτηση για το Κυπριακό στο υψηλότερο δυνατό πολιτικό επίπεδο.
«Εναπόκειται στην Τουρκία εάν θα συμμετάσχει», δήλωσε ο Πρόεδρος, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η Λευκωσία προσφέρει μια ευκαιρία πολιτικής επαναπροσέγγισης, την οποία η Άγκυρα καλείται να αξιολογήσει. Η αποδοχή ή η άρνηση της πρόσκλησης θα έχει αναμφίβολα πολιτικό αντίκτυπο τόσο στο ευρωτουρκικό μέτωπο όσο και στο ίδιο το Κυπριακό.
Το όραμα της Προεδρίας: Μια αυτόνομη Ευρώπη με ρόλο στην περιοχή
Στη συνεργασία με την κ. Μέτσολα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης έθεσε και το πλαίσιο της Κυπριακής Προεδρίας: Μια Ευρώπη αυτόνομη, προσανατολισμένη στην ασφάλεια, στην άμυνα, στην προστασία των συνόρων της και στην ενίσχυση της στρατηγικής της αυτονομίας. Οι αναφορές του στην ανάγκη ενίσχυσης της θαλάσσιας ασφάλειας, της διαχείρισης κρίσεων και της συνεργασίας με χώρες της Μέσης Ανατολής και του Κόλπου συνδέονται άμεσα με τη γεωστρατηγική θέση της Κύπρου.
Η Μέση Ανατολή, όπως είπε, αποτελεί «σημείο σύγκλισης συμφερόντων μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ». Η Κύπρος, στο κέντρο αυτής της γειτονιάς, επιχειρεί να αξιοποιήσει την Προεδρία για να ενισχύσει την ευρωπαϊκή επιρροή σε μια περιοχή που παραμένει κρίσιμη για την ενεργειακή και πολιτική σταθερότητα.
Το Κυπριακό ως κριτήριο αξιοπιστίας
Η τοποθέτηση της κ. Μέτσολα ότι η Ευρώπη βλέπει στο πρόσωπό της Κύπρου έναν σταθερό εταίρο, ήρθε ως επιβεβαίωση ότι η ΕΕ κατανοεί τις διασυνδέσεις του Κυπριακού με την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Το Κυπριακό δεν είναι απλώς ένα ανοιχτό ζήτημα σε ένα μικρό κράτος-μέλος: Αποτελεί πληγή στο σώμα της ίδιας της Ένωσης, που καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να επιβάλει ειρηνικές λύσεις με βάση το διεθνές δίκαιο.
Η Κυπριακή Προεδρία προσφέρει μια δυνατότητα που δεν πρέπει να χαθεί: Την προβολή του Κυπριακού σε κάθε θεσμικό επίπεδο, με τρόπο που να ενισχύει όχι μόνο τη διεθνή διάσταση του ζητήματος, αλλά και την επιχειρηματολογία της Λευκωσίας.
Ευρωπαϊκή ατζέντα με Κυπριακή υπογραφή
Παράλληλα, η Προεδρία θα επικεντρωθεί στο μεταναστευτικό, με έμφαση στην εξωτερική του διάσταση, στην απλοποίηση των διαδικασιών της ενιαίας αγοράς, στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στην προώθηση του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Όμως, όσο κι αν η ατζέντα είναι πολυσχιδής, η πολιτική ταυτότητα της Προεδρίας φαίνεται πως θα διαμορφωθεί γύρω από ένα κεντρικό σημείο: Τη θέση της Κύπρου στην Ευρώπη και τη θέση του Κυπριακού στην ευρωπαϊκή πολιτική.
Με φόντο τις διεθνείς εξελίξεις και τις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωση, η συμμαχία Λευκωσίας-Βρυξελλών φαίνεται να αποκτά βάθος και κοινό στρατηγικό στόχο. Όπως σημείωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «τώρα είναι η στιγμή της ενότητας και της συναίνεσης». Και αυτή η στιγμή βρίσκει την Κύπρο στο επίκεντρο.
