ΣΧΕΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ: Συνεδριάζει εκ νέου τέλος Αυγούστου η Βουλή για τη φονική πυρκαγιά στη Λεμεσό
Ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, εξέφρασε τα συλλυπητήρια της Κυβέρνησης στους οικείους των αδικοχαμένων θυμάτων και τη λύπη της για την ταλαιπωρία των πληγέντων, ενώ ευχαρίστησε στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής. «Απαιτείται αντιμετώπιση των αδυναμιών για να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά σε συμβάντα αυτής της κλίμακας», είπε.
Όπως σημείωσε, παρά την αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού και και των πτητικών μέσων «το αποτέλεσμα δεν μας επιτρέπει να είμαστε ήσυχοι». Ανέφερε ότι τα ευρήματα των εκθέσεων θα βοηθήσουν στον εντοπισμό αδυναμιών, ενώ υπογράμμισε και ως σημαντική τη συνδρομή ομάδας εμπειρογνωμόνων από τις ΗΠΑ.
Αναφερθείς στα μέτρα που λήφθηκαν για προετοιμασία των υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών υπέδειξε ότι η Πολιτική Άμυνα είναι η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή του σχεδίου ΠΟΛΥΒΙΟΣ, για απομάκρυνση πολιτών από κατοικημένες περιοχές σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Όπως είπε, μεταξύ Ιανουαρίου και Μαΐου έγιναν εκπαιδεύσεις όλων των κοινοταρχών και το σχέδιο προνοεί την εμπλοκή του μόνιμου προσωπικού της δύναμης, δικτύου εθελοντών και των τοπικών αρχών. Κάθε κοινότητα, σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα, έχει καταρτίσει σχέδιο εκκένωσης που επικαιροποιείται σε ετήσια βάση.
Όσον αφορά το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, επανέλαβε το ιστορικό, σημειώνοντας ότι έγινε ανοιχτός διαγωνισμός το 2022, με τις προσφορές να ακυρώνονται τον Μάιο 2024 έπειτα από προσφυγές. Η Κυβέρνηση, σημείωσε, έδωσε προτεραιότητα στο ζήτημα και για να περιοριστούν νέες προσφυγές, έγινε μετάκληση εμπειρογνώμονα από το εξωτερικό για τους όρους του διαγωνισμού, τον Δεκέμβριο του 2024. «Τηρήθηκαν όλα τα χρονοδιαγράμματα χωρίς καθυστέρηση», είπε, σημειώνοντας ότι τη Δευτέρα έληξε το χρονοδιάγραμμα ενστάσεων και δεν κατατέθηκε καμία.
Σημείωσε ότι με βάση τα χρονοδιαγράμματα, ο διαγωνισμός θα κατακυρωθεί το τρίτο δεκαήμερο Σεπτεμβρίου, με ορίζοντα υλοποίησης το 2026. Επεσήμανε, ωστόσο, την ανάγκη εφαρμογής κι άλλων μέσων, που θα εξακολουθούν να δρουν επικουρικά και σε συνδυασμό με το σύστημα.
Στην προκειμένη περίπτωση, είπε, απομακρύνθηκε ο πληθυσμός των κοινοτήτων που ανερχόταν σε 9.000 άτομα, με τους κοινοτάρχες να αποτελούν μέρος του σχεδίου.
Όπως διευκρίνισε, πέραν του μόνιμου προσωπικού της Πολιτικής Άμυνας, οι εθελοντές αποτελούν βασικό πυλώνα και κινητοποιούνται όποτε κριθεί απαραίτητο.
Όσον αφορά τους καθαρισμούς οικοπέδων, είπε ότι αυτοί ήταν φέτος αυξημένοι σε σχέση με πέρσι, αφού η Κυβέρνηση, όπως ανέφερε, αναγνώρισε την ανάγκη στήριξης των κοινοτήτων με επιπρόσθετες πιστώσεις για καθαριότητα γεωργικής γης. Προς τούτο, εγκρίθηκε ποσό €1 εκ. σε 16 συμπλέγματα κοινοτήτων που γειτνιάζουν με δάσος, όπου η γεωργική γη έχει καταστεί επικίνδυνη. Μέχρι σήμερα, από αυτά έχει απορροφηθεί το 35%.
Αναφέρθηκε, επίσης, στην εμπλοκή της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, που με περιπολίες με 30 μικρά πυροσβεστικά οχήματα εντόπισαν 21 πυρκαγιές παγκύπρια και προχώρησαν στην κατάσβεσή τους στο αρχικό στάδιο, χωρίς την εμπλοκή άλλων υπηρεσιών.
Ο κ. Ιωάννου αναφέρθηκε, επίσης, στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για δημιουργία Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και στη διαδικασία αναδιάρθρωσης των δομών της Πολιτικής Άμυνας, προκειμένου να καλύπτονται όλα τα στάδια διαχείρισης μιας καταστροφής. Εξήγγειλε, επίσης, την αναθεώρηση των σχεδίων δράσης ΠΟΛΥΒΙΟΣ για να διασαφηνιστούν κάποια σημεία και να επιλυθούν προβλήματα.
Ο Υπουργός παραδέχτηκε ότι εντοπίζονται κενά «που θα επιχειρήσουμε να κλείσουμε», κάποια από αυτά ήδη από τις επόμενες μέρες. Αναφερόμενος σε παραδείγματα τέτοιων κενών, σημείωσε την απουσία των κατασκηνώσεων από τα πλάνα εκκένωσης της Πολιτικής Άμυνας, καθώς και τις δυσκολίες εκκένωσης μεμονωμένων κατοικιών και κτηνοτροφικών υπηρεσιών, για τις οποίες δεν υπάρχει αναφορά στο ΠΟΛΥΒΙΟΣ.
Είπε, ακόμα, ότι όλες οι εισηγήσεις των Βουλευτών και των κομμάτων λαμβάνονται υπόψη και υιοθετούνται στον βαθμό του εφικτού. «Επικεντρωνόμαστε στην αποκατάσταση ζημιών», είπε, σημειώνοντας ότι μέχρι τώρα έχουν εξεταστεί και εγκριθεί οι 236 από τις 295 αιτήσεις για καταβολή του εφάπαξ ποσού, συνολικού ύψους €1,669 εκ.
Όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα για την καταβολή των αποζημιώσεων, είπε ότι το Υπουργείο απλοποίησε τις διαδικασίες και συνεργάστηκε με το ΕΤΕΚ για εκτίμηση ζημιών σε πραγματικές τιμές. Όσον αφορά το αίτημα Βουλευτών για αναθεώρηση της αποζημίωσης που αποφασίστηκε για αυθαίρετες οικοδομές στο 25%, είπε ότι «θα το επαναξιολογήσουμε».
Σήμερα, συνέχισε, θα παραδοθεί από το ΕΤΕΚ ο πρώτος αριθμός εκτιμήσεων. Αφού επιβεβαιωθούν από τον ΕΟΑ Λεμεσού αν έχουν άδεια και από τις ασφαλιστικές εταιρείες αν είχαν ασφάλιση, το Υπουργείο θα προχωρήσει άμεσα. Ο ίδιος έθεσε ως στόχο τις επόμενες 5-6 μέρες «να προχωρήσουμε με αποζημιώσεις».
Όσον αφορά τις στεγαστικές ανάγκες, είπε ότι η Πολιτική Άμυνα παρέχει στέγαση και τροφή σε 500 άτομα και αν χρειαστεί παράταση στην επιδότηση ενοικίου θα δοθεί.
Υπ. Γεωργίας: «Παρά τις βελτιώσεις δεν καταφέραμε να ανταποκριθούμε»
Παρά τις βελτιώσεις που έγιναν, «δεν καταφέραμε να ανταποκριθούμε με επιθυμητό τρόπο, γι’ αυτό προχωρούμε με τους εμπειρογνώμονες», είπε με τη σειρά της η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος,Μαρία Παναγιώτου.
Όσον αφορά τις συνέπειες της πυρκαγιάς, η Υπουργός ανέφερε ότι έχει καεί 96,11% ιδιωτική γη, 3,89% χαλίτικη γη και 0% κρατικό δάσος.
Καταγράφοντας τις αδυναμίες που εντοπίστηκαν, είπε ότι εκτιμάται ότι κάηκαν 14000 δεκάρια γεωργικής γης. «Παρά τις δεκάδες εκατομμύρια που δόθηκαν για ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, αυτός δεν ήκμασε κατά ανάλογο τρόπο», ανέφερε, σημειώνοντας ότι κάηκε η εγκαταλελειμμένη γεωργική γη. Αυτό, σημείωσε, εντοπίστηκε από την Κυβέρνηση, και προχωρούν δράσεις αναθεωρημένης στρατηγικής του πρωτογενούς τομέα.
Όσον αφορά τη στήριξη των πληγέντων και την περιβαλλοντική αποκατάσταση, είπε ότι έχουν εγκριθεί και υλοποιούνται 3 σχέδια €25,5 εκ. Ήδη, είπε, ξεκίνησαν από τη Δευτέρα να πληρώνονται πάνω από 700 πληγέντες για απώλεια εισοδήματος για όσους ασκούσαν γεωργική δραστηριότητα.
Για την περιβαλλοντική αποκατάσταση είπε ότι εγκρίθηκαν €3 εκ. για την ορθολογική διαχείριση αποβλήτων, κάτι που ξεκίνησε ήδη, υπό τον συντονισμό του Τμήματος Περιβάλλοντος.
Η κ. Παναγιώτου, αναφερόμενη στις μεταπυρικές ενέργειες, έκανε λόγο για μέτρα αντιπλημμυρικής προστασίας, ενώ είπε ότι έχει ανοίξει σχέδιο χορηγιών για γεννήτριες ύστερα από αίτημα των κοινοτήτων για ύδρευση.
Όσον αφορά την προστασία των κρατικών δασών, η Υπουργός ανέφερε ότι το Τμήμα Δασών ενισχύθηκε σε στελέχωση από το 2024 με 108 νέους δασοπυροσβέστες (702 σύνολο), ενώ ικανοποιήθηκαν πάγια αιτήματά τους. Με το άνοιγμα του δασικού κολλεγίου, αναμένεται, πρόσθεσε, η σταδιακή συμπλήρωση των κενών θέσεων. Ενδεικτικά, ανέφερε ότι το 2021 η δυναμική του Τμήματος ήταν 511 άτομα.
Ακόμα, ανέφερε ότι τα τελευταία δύο χρόνια ενισχύθηκαν και τα επίγεια μέσα πυρόσβεσης. Στο Τμήμα Δασών προστέθηκαν 108 πυροσβεστικά οχήματα, με αποτέλεσμα, όπως είπε, να έχει τον μεγαλύτερο στόλο που είχε ποτέ. Υπογράμμισε, επίσης, την αυστηροποίηση των ποινών και νομικά εργαλεία που έχουν οι κοινότητες για τον καθαρισμό περιοχών. Πρόσθεσε, ακόμα, τη χρηματοδότηση στις τοπικές αρχές για την καθαριότητα των παράνομων σκυβαλότοπων.
Αναφορικά με τα πτητικά μέσα, είπε ότι το 2021 εκτελούσαν περιπολίες για 100 ώρες. Το 2024 αυξήθηκαν σε 650 ώρες, ενώ το 2025 ο προγραμματισμός είναι για πάνω από 1000 ώρες.
Πρόσθεσε ότι το 2021 η Κυπριακή Δημοκρατία είχε 6 πρωτεύοντα πτητικά μέσα, ενώ κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο έχει 11. Αναφερόμενη στις προσπάθειες για απόκτηση ιδιόκτητου στόλου από το 2022, είπε ότι με τις αλλαγές που έγιναν τον Ιούλιο του 2025 επιτεύχθηκε η αγορά τριών αεροσκαφών με τη μέθοδο leasing. Όπως ανέφερε, μέχρι το 2023 τα πτητικά μέσα δεν ξεπερνούσαν τα 7, ενώ σήμερα είναι 14.
Συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, η Υπουργός υπογράμμισε ότι η προετοιμασία και η στελέχωση σε δυναμικό και εξοπλισμό ήταν από τις πιο ουσιαστικές ενισχύσεις που έγιναν στο Τμήμα Δασών μέχρι σήμερα.
«Γιατί παρόλα αυτά, η πυρκαγιά είχε αυτά τα αποτελέσματα;», διερωτήθηκε, σημειώνοντας ότι οι καιρικές συνθήκες ήταν πρωτόγνωρες, με έξι μποφόρ και ριπή ανέμου εννιά μποφόρ, ο οποίος δεν κόπασε ούτε το βράδυ, όπως γίνεται συνήθως.
Επιπλέον, είπε ότι το γεγονός ότι η φωτιά ήταν σε κατοικημένες περιοχές και όχι σε δασική γη, οδήγησε στο να μην μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος «αντιπύρ» από το Τμήμα Δασών.
Σημείωσε, ωστόσο, ότι υπάρχουν επιχειρησιακές αδυναμίες που είχαν εντοπιστεί από την πυρκαγιά του Αρακαπά και δεν έχουν διορθωθεί. Τότε είχε ζητηθεί μελέτη για τις πυρκαγιές της υπαίθρου, η οποία διήρκησε 4 χρόνια και παραδόθηκε τον Φεβρουάριο του 2025. «Αμέσως δόθηκαν οδηγίες για αξιοπόιησή της», είπε, σημειώνοντας ότι το Τμήμα Δασών εργάζεται γι’ αυτό.
Απαντώντας σε ερώτηση για το πόσα από τα πτητικά μέσα επιχειρούσαν τις μέρες των πυρκαγιών, η κ. Παναγιώτου είπε ότι την Τετάρτη επιχειρούσαν 13 πτητικά μέσα και την Πέμπτη 21.
Κατά την τοποθέτησή της, η Υπουργός δεν αναφέρθηκε στο ζήτημα της απουσίας του διορισμένου από το Υπουργικό Συμβούλιο, υπεύθυνου συντονιστή για θέματα πυρκαγιών, Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Ανδρέα Γρηγορίου. Το γεγονός επισημάνθηκε από τους Βουλευτές, που της ζήτησαν να τοποθετηθεί για το θέμα.
Όπως είπε η κ. Παναγιώτου, ο ίδιος ο κ. Γρηγορίου είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να μεταβεί στην Αυστραλία για να εκπροσωπήσει την Κυπριακή Δημοκρατία στις εκδηλώσεις για τις επετείους του πραξικοπήματος και της εισβολής. Πριν τη μετάβασή του, ανέφερε, ο κ. Γρηγορίου έκανε όλες τις συναντήσεις με τα συναρμόδια τμήματα για να ενημερωθεί αν λήφθηκαν οι ενέργειες που έπρεπε πριν την κρίσιμη για πυρκαγιές περίοδο.
Εξάλλου, σημείωσε, ο κ. Γρηγορίου «δεν άσκησε ποτέ επιχειρησιακό ρόλο». Για τις αρμοδιότητές του στο Υπουργείο, ο ίδιος όρισε δύο ανώτερους λειτουργούς να τον εκπροσωπούν.
Όσον αφορά την πυρόσβεση, είπε ότι πραγματοποίησε συνάντηση με τον Αρχιπύραρχο και τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών, όπου τους ενημέρωσε για τη μετάβαση του στην Αυστραλία και τους ζήτησε, αν υπάρξει συμβάν, «ο κάθε ένας στη ζώνη ευθύνης του να αναλάβει τον συντονισμό».
Επανέλαβε, πάντως, ότι ο κ. Γρηγορίου, ως συντονιστής, «δεν άσκησε επιχειρησιακό ρόλο. Ο ρόλος του ήταν πάντα να εξετάζει την ετοιμότητα τμημάτων. Συντονιστής στην πυρκαγιά είναι αυτός που ορίζεται από τα επιχειρησιακά σχέδια», είπε, σημειώνοντας ότι στην προκειμένη περίπτωση ήταν ο Αρχιπύραρχος, επειδή ήταν στη ζώνη ευθύνης της Πυροσβεστικής η πυρκαγιά.
Σε επιμονή των Βουλευτών για το ποιος έδωσε την άδεια στον κ. Γρηγορίου να μεταβεί στην Αυστραλία και πώς η ίδια αναπλήρωσε το κενό της απουσίας του, αλλά και μετά που δόθηκε στους παρευρισκόμενους αντίτυπο της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, στην οποία περιγράφονταν, μεταξύ άλλων, επιχειρησιακά καθήκοντα του συντονιστή, η κ. Παναγιώτου είπε ότι ο ρόλος που δόθηκε στον κ. Γρηγορίου από το Υπουργικό Συμβούλιο ήταν «διττός». Μπορεί, είπε να υπάρχει η επιχειρησιακή αναφορά στην απόφαση του Υπουργικού, αλλά επανέλαβε ότι ο επιχειρησιακός ρόλος δεν ασκήθηκε ποτέ, διότι ο κ. Γρηγορίου «φύσει θέσει δεν μπορεί να αντικαταστήσει και να υποκαταστήσει τον Αρχιπύραρχο ή τον Διευθυντή του Τμήματος Δασών».
Παίρνοντας τον λόγο, ο κ. Γρηγορίου είπε ότι η απουσία του στο εξωτερικό τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο οφειλόταν σε υπηρεσιακή αποστολή ως προϊστάμενος της Προεδρίας. «Η απουσία μου δεν επηρέασε καθόλου την ανταπόκριση των υπηρεσιών στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. Δεν έχω και δεν μπορώ να έχω υπηρεσιακά καθήκοντα, ανεξάρτητα από την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου», είπε, σημειώνοντας ότι υπάρχουν επιχειρησιακά σχέδια, τα οποία προβλέπουν ποιος, πότε και πού κάνει τι.
Η αναφορά του προκάλεσε την αντίδραση του Βουλευτή του ΔΗΣΥ, Νίκου Γεωργίου, ο οποίος σημείωσε ότι είναι η πρώτη φορά από το 1960 που Υπουργός και υψηλόβαθμο στέλεχος αμφισβητούν απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Υπ. Δικαιοσύνης: Αυξήθηκε ο βαθμός ετοιμότητας της Πυροσβεστικής
Με τη σειρά του, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Μάριος Χαρτσιώτης, είπε ότι από το 2023 το προσωπικό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας αυξήθηκε κατά 191 άτομα.
Επιπλέον, σημείωσε ότι ο βαθμός επιτήρησης της εδαφικής επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας με τεχνολογικά μέσα αυξήθηκε κατακόρυφα, μεταξύ άλλων και με συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και απόκτηση τεχνολογικού εξοπλισμού.
Πρόσθεσε, ακόμα, ότι από το 2023 ενισχύθηκε ο στόλος πυροσβεστικών οχημάτων κατά 18, ενώ εντός του 2026 δρομολογήθηκε η αγορά για άλλα 4 αντλιοφόρα και 7 βυτιοφόρα.
Όσον αφορά τη μέρα της πυρκαγιάς, είπε ότι με τη ραγδαία επιδείνωσή της, ο Αρχιπύραρχος ενεργοποίησε τα σχέδια ΙΚΑΡΟΣ 2 και ΠΥΡΣΟΣ. Ταυτόχρονα, συστάθηκε και λειτούργησε η προβλεπόμενη υπουργική ομάδα.
Ο Υπουργός σημείωσε ότι κατά την εφαρμογή των σχεδίων παρατηρήθηκαν επί του πρακτέου «αδυναμίες, αστοχίες, που θα πρέπει να καταστούν αντικείμενο μελέτης, ώστε να προβούν όλοι σε διορθωτικές κινήσεις», αν και σημείωσε ότι όταν τα στοιχεία της φύσης εκδηλώνονται με μανία, οι δυνατότητες πλήρους αντιμετώπισης τους είναι περιορισμένες.
Ο κ. Χαρτσιώτης είπε ότι ήδη μέσα από τις εκθέσεις των υπηρεσιών επισημάνθηκαν ενδεικτικά, και όχι εξαντλητικά, εισηγήσεις που πρέπει να μελετηθούν με λήψη μέτρων και ζήτησε τη συνεργασία όλων. «Προέχει η ενότητα και η συνεργασία», είπε.
Απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών για την ευθύνη αποκοπής δρόμων, είπε ότι αυτό γίνεται, ύστερα από ενημέρωση, από την Αστυνομία.
Σε ερώτηση για το πού βρίσκονται οι έρευνες σχετικά με καταγγελίες για εμπρησμούς, ο Υπουργός μίλησε για «πληροφορίες που δόθηκαν με λεπτομέρειες». Ωστόσο, επεσήμανε ότι μετά την διεξαγωγή έρευνας δεν έχει προκύψει ικανοποιητική μαρτυρία που να οδηγεί σε εμπρησμό. «Οι έρευνες συνεχίζονται και για τον τραγικό θάνατο των δύο συμπολιτών μας», είπε, παραπέμποντας στον Αρχηγό της Αστυνομίας και τον Αρχιπύραρχο για περαιτέρω απαντήσεις.
Υπουργός Άμυνας: Υπό την Ε.Φ τα πτητικά μέσα
Τέλος, ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας, αναφέρθηκε στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τον Φεβρουάριο 2025 για υπαγωγή των πτητικών μέσων από το Τμήμα Δασών στην Εθνική Φρουρά. Παρέπεμψε στον αρχηγό της Εθνικής Φρουράς για λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο ανάπτυξης των πτητικών μέσων και ο ίδιος επισήμανε ότι διαφάνηκε και από συζητήσεις στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης ότι υπάρχει άγνοια για τον ρόλο των πτητικών μέσων και την ευθύνη της Εθνικής Φρουράς.
Καταληκτικά, είπε ότι «η καταστροφή είναι εκεί, ο θάνατος δύο συνανθρώπων μας είναι γεγονός και η αυτοκριτική από μέρους κυβέρνησης είναι δεδομένη». Η ουσία σήμερα, είπε, είναι ο κοινοβουλευτικός έλεγχος και να δοθεί η δυνατότητα στους κοινοτάρχες να ακούσουν εποικοδομητικές προτάσεις για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.
Σωρεία ερωτημάτων προς Υπουργούς και υπηρεσιακούς για πυρκαγιά από Βουλευτές
Ευθύνες, κενά, λάθη και παραλείψεις από τη διαχείριση της φονικής πυρκαγιάς που ξέσπασε στη Λεμεσό στις 23 Ιουλίου αναζήτησαν την Τρίτη οι Βουλευτές, σε μαραθώνια κοινή συνεδρίαση των κοινοβουλευτικών Επιτροπών Εσωτερικών, Γεωργίας και Περιβάλλοντος, στην παρουσία συνολικά 79 καλεσμένων, εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν Υπουργοί: ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ο Υπουργός Άμυνας, Βασίλης Πάλμας, ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Μάριος Χαρτσιώτης και η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρία Παναγιώτου.
Μετά την τήρηση μονόλεπτης σιγής στη μνήμη των δύο θυμάτων της πυρκαγιάς και τις αρχικές τοποθετήσεις των Προέδρων των τριών Επιτροπών και της Προέδρου της Βουλής, Αννίτας Δημητρίου, που προέδρευε της συνεδρίασης, οι Βουλευτές, ανά κόμμα, κατέθεσαν σωρεία ερωτήσεων προς απάντηση από τους Υπουργούς.
Εκ μέρους του ΔΗΣΥ, ο Ονούφριος Κουλά σημείωσε ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη με διαφορά καταστροφή από πυρκαγιά, «όταν είχαμε διαβεβαιώσεις για πλήρη ετοιμότητα». Έκανε λόγο για επικοινωνιακή διαχείριση της Κυβέρνησης τις μέρες της πυρκαγιάς, αναφέροντας πως αρχικά υπερασπίστηκαν των ενεργειών τους, πριν απολογηθεί στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας για λάθη που έγιναν. «Το μείζον ερώτημα είναι ποια είναι αυτά τα λάθη, γιατί δεν ξέρουμε πότε θα ξεσπάσει η επόμενη πυρκαγιά», ανέφερε.
Από τον ΔΗΣΥ κατέθεσαν ερωτήσεις οι Βουλευτές Νίκος Σύκας, Φωτεινή Τσιρίδου, Χαράλαμπος Πάζαρος, Ρίτα Σούπερμαν, Σάββια Ορφανίδου και Κώστας Μαυρίδης. Οι ερωτήσεις τους αφορούσαν το τι διαφορετικό θα έκανε η Κυβέρνηση αν αύριο ξεσπούσε παρόμοια πυρκαγιά. Ρώτησαν για το ποιος και με ποια κριτήρια αποφάσισε την εμπλοκή εναέριων μέσων και γιατί δεν κινητοποιήθηκε το σύνολο των εναέριων μέσων. Επίσης, ρώτησαν για τα πλάνα της Κυβέρνησης για την περιβαλλοντική αποκατάσταση των πληγεισών περιοχών και τα χρονοδιαγράμματα, ενώ ζήτησαν διαβεβαιώσεις για την καταβολή των αποζημιώσεων.
Σχετικά με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να διορίσει υπεύθυνο συντονιστή, ρώτησαν κατά πόσο αυτή ερχόταν σε αντίθεση με το επιχειρησιακό σχέδιο ΠΥΡΣΟΣ και γιατί ο συντονιστής απουσίαζε τις μέρες της πυρκαγιάς. Ρώτησαν, επίσης, τη χρονική ακολουθία της κινητοποίησης της πυροσβεστικής και κατά πόσο υπάρχει πρόθεση αγοράς πτητικών μέσων που να επιχειρούν και το βράδυ. Επιπλέον, ρωτήθηκε, από πλευράς ΔΗΣΥ, γιατί κρίθηκε αναγκαία η παρουσία Αμερικανών εμπειρογνωμόνων, και ζήτησαν την αξιοποίηση της τεχνολογίας μέσω δορυφορικών συστημάτων για εντοπισμό των πυρκαγιών.
Εκ μέρους του ΑΚΕΛ, ο Βουλευτής, Γιώργος Λουκαΐδης, είπε ότι έχει τέσσερις μαρτυρίες για τεράστια αργοπορία ανταπόκρισης στη φωτιά στη Μαλιά και ότι είναι «από θαύμα» που δεν θρηνήσαμε περισσότερα θύματα. «Οι κοινοτάρχες επιμένουν ότι από μόνοι τους, χωρίς καθοδήγηση, έδωσαν εντολή εκκένωσης. Ποιος έδωσε τις εντολές τελικά;», ρώτησε, διερωτόμενος ποιου ευθύνη ήταν το κλείσιμο των δρόμων και οι διαδρομές εκκένωσης.
Επιπλέον, από το ΑΚΕΛ ερωτήσεις κατέθεσαν οι Βουλευτές Ανδρέας Πασιουρτίδης, Νίκος Κέττηρος, Ανδρέας Καυκαλιάς, Βαλεντίνος Φακοντής, Χρίστος Χριστοφίδης και Κώστας Κώστα. Μεταξύ άλλων, ρώτησαν πόσα από τα τέσσερα ελικόπτερα που πήραμε με απευθείας ανάθεση είναι σε λειτουργία και πόσα υπό συντήρηση, γιατί η υπηρεσία έγκαιρης ειδοποίησης δεν κρίθηκε ζήτημα εθνικής ασφάλειας, από πού ξεκίνησε η πυρκαγιά και ποιές δράσεις λήφθηκαν για τους παράνομους σκουπιδότοπους.
Ακόμα, ρώτησαν κατά πόσον για τα κενά που διαπιστώθηκαν στις εκθέσεις των υπηρεσιών ήταν ενήμεροι οι αρμόδιοι Υπουργοί και αν ερευνήθηκαν οι καταγγελίες του Διευθυντή του Τμήματος Δασών για εμπρηστές. Ρώτησαν για τις επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από το επιβραδυντικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε. Ζήτησαν να διασφαλιστούν οι στεγαστικές ανάγκες όσων επηρεάστηκαν και από την κυβέρνηση να αναθεωρήσει το ζήτημα της αποζημίωσης όσων δεν είχαν άδεια και να δώσει χρονοδιαγράμματα για την καταβολή της. Τέλος, κάλεσαν τον κόσμο να στηρίξει τις επιχειρήσεις της περιοχής.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, ζήτησε να δοθεί πρώτα ο λόγος στους κοινοτάρχες και σε όσους πολέμησαν τις φωτιές. Εκτίμησε ότι τέτοιου είδους φαινόμενα θα γίνονται χειρότερα. Σημείωσε ότι δεν ήταν αυτή η μεγαλύτερη καταστροφή, αλλά η έκρηξη στο Μαρί, η οποία ήταν και αποτρέψιμη, σε αντίθεση, όπως είπε, με τις πυρκαγιές.
Από το ΔΗΚΟ κατέθεσαν ερωτήσεις οι Βουλευτές Πανίκος Λεωνίδου, Χρύσανθος Σαββίδης, Χρίστος Σενέκης και Χρίστος Ορφανίδης. Μεταξύ άλλων, ρώτησαν ποια ήταν η πρώτη αντίδραση των υπηρεσιών και αν υπήρχε ενεργό σχέδιο πρόληψης και έγκαιρης αντίδρασης για την περιοχή. Ρώτησαν, επίσης, πώς αποφάνθηκε η Κυβέρνηση για την ετοιμότητα, καθώς και για συγκριτικά στοιχεία για το ανθρώπινο δυναμικό και τον εξοπλισμό μεταξύ των πυρκαγιών το 2021 και το 2025.
Ρώτησαν, ακόμα, ποια άμεσα μέτρα παίρνει η Κυβέρνηση για την αποφυγή άλλου περιστατικού. Αναφορικά με τα πτητικά μέσα, ρώτησαν αν θεωρείται ικανοποιητικός ο χρόνος απόκρισης και ζήτησαν η στήριξη σε όσους έχουν χάσει οικίες, επαγγελματικές στέγες και εργασίες να είναι συνεχόμενη.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ, Σωτήρης Ιωάννου, είπε ότι όσα έχουν σωθεί στην περιοχή είναι «από επιμονή των ανθρώπων να μείνουν εκεί να προστατεύσουν περιουσίες». Σημείωσε ότι αυτά που ακούγονταν το προηγούμενο διάστημα δεν φάνηκαν στο πεδίο, σχετικά με το επίπεδο ετοιμότητας, μέσων, συντονισμού και καθοδήγησης και ότι δεν υπήρχε γενικό πρόσταγμα και ένας αρμόδιος για συντονισμό κατάστασης.
Ρώτησε κατά πόσον οι ελλείψεις και η υποστελέχωση γίνονται στο όνομα εξοικονόμησης, καθώς και ποιες είναι οι σχέσεις μεταξύ της Πυροσβεστικής και του Τμήματος Δασών. Ρώτησε, ακόμα, κατά πόσο υπήρχαν έμφορτα αεροπλάνα και πόσα, και ζήτησε να μην υπάρχουν γραφειοκρατικά προβλήματα στην καταβολή αποζημιώσεων στους πληγέντες.
Εκ μέρους της ΕΔΕΚ, ερωτήσεις κατέθεσαν οι Βουλευτές Ηλίας Μυριάνθους και Ανδρέας Αποστόλου, οι οποίοι είπαν ότι ο κόσμος περιμένει να ακούσει λύσεις και εξέφρασαν την προθυμία των Βουλευτών της ΕΔΕΚ για ψήφιση νομοθετικές ρυθμίσεις όποτε χρειαστεί. Ρώτησαν ποιες είναι οι εισηγήσεις των αρμόδιων υπηρεσιών προς τις υπηρεσίες και τις κοινότητες παγκύπρια για μέτρα πυροπροστασίας και τι κονδύλια δόθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια. Σημείωσαν ότι η εγκατάλειψη της υπαίθρου έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Ζητήθηκε, επίσης, συνεργασία με την Ελλάδα για εφαρμογή του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης άμεσα τις επόμενες βδομάδες.
Από τη ΔΗΠΑ ερωτήσεις κατέθεσαν οι Βουλευτές Μιχάλης Γιακουμή, Μαρίνος Μουσιούττας και Αλέκος Τρυφωνίδης. Ζήτησαν να μην υπάρξει γραφειοκρατία στην αποκατάσταση της περιοχής και ρώτησαν τι θα κάνει η πολιτεία την άμεσα για τους πληγέντες, με χρονοδιαγράμματα και βαθμό υλοποίησης των μέτρων μέχρι σήμερα. Ρώτησαν, επίσης, πώς έγιναν στην περιοχή αντιπυρικές ζώνες και ζήτησαν να εκπονήσει το κράτος σχέδια για τα εγκαταλειμμένα χωράφια και να δίνεται επιχορήγηση για να καλλιεργούνται για φυσική αντιπυρική ζώνη.
Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Σταύρος Παπαδούρης μίλησε για μελέτες που μένουν στα συρτάρια. Ζήτησε να μάθει για ποιους λόγους απολογήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σημειώνοντας ότι «αποτύχαμε στην πρόληψη». Είπε ότι σε προηγούμενες συνεδριάσεις σε Επιτροπές της Βουλής ο Αρχιπύραρχος είχε αναφερθεί σε κενά. Πρόσθεσε ότι πρέπει να προβληματίσει η καθυστέρηση στην πρώτη ρίψη από πτητικά μέσα και ζήτησε να αναθεωρηθεί το ποσοστό αποζημίωσης που δίνεται για τις αυθαίρετες κατοικίες.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής, Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε ότι όλο το σύστημα πυρασφάλειας θέλει εκ βάθρων ανασυγκρότηση και αναθεμελίωση και διερωτήθηκε γιατί χρειάζονται οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες. Μίλησε για κενά, παραλείψεις, ελλείψεις, καθυστερήσεις, εσφαλμένους χειρισμούς, λανθασμένες αποφάσεις, ολιγωρία στην αντίληψη κινδύνων. Σημείωσε ότι αν μέρος των εκατομμυρίων που θα δοθούν για αποκατάσταση δαπανείτο στη σωστή κατεύθυνση «δεν θα φτάναμε σήμερα εδώ», και τόνισε ότι σε κρίσιμα γεγονότα ένας μόνο πρέπει να αποφασίζει. «Οι ευθύνες για ό,τι έγινε έχουν μείνει μέχρι στιγμής ορφανές και ασήκωτες», κατέληξε.