Το σχέδιο προέβλεπε παραχωρήσεις προς τη Μόσχα που κανένας Ευρωπαίος δεν θα αποδεχόταν δημοσίως. Περισσότερο ρωσικό έλεγχο σε ουκρανικό έδαφος, πάγωμα της πορείας ένταξης στο ΝΑΤΟ, περιορισμούς στην παρουσία δυνάμεων της Συμμαχίας. Η αντίδραση ήταν άμεση. Ο Φρίντριχ Μερτς αναζητούσε επιβεβαίωση για τις διαρροές καλώντας διαρκώς – χωρίς ανταπόκριση μέχρι αργά το βράδυ – τον Λευκό Οίκο. Οι υπουργοί στα Συμβούλια διάβαζαν Financial Times στο «πόδι» - ή ακριβέστερα στο χέρια στα κινητά τους τηλέφωνα - και ρωτούσαν ο ένας τον άλλον τι ακριβώς συμβαίνει.
Στις τηλεδιασκέψεις, οι ερωτήσεις είχαν ρυθμό καταιγίδας… Η εικόνα ξεκαθάρισε γρήγορα. Το σχέδιο ήταν πραγματικό. Οι Ευρωπαίοι είχαν αποκλειστεί από τη διαδικασία. Και η Ουκρανία προειδοποιούσε «Η χώρα μπορεί σύντομα να βρεθεί μπροστά σε εξαιρετικά δύσκολη επιλογή. Ή απώλεια αξιοπρέπειας ή ο κίνδυνος απώλειας ενός κρίσιμου εταίρου». Η Ευρώπη είδε το κέντρο βάρους να μετατοπίζεται από το δικό της τραπέζι της - προς αυτό που Ουάσιγκτον και Μόσχα έστρωσαν μόνες…
Το «σπριντ» και τα «γερασμένα» αντανακλαστικά
Το Σάββατο, στο Γιοχάνεσμπουργκ, οι Ευρωπαίοι ηγέτες μαζεύτηκαν σε έναν κύκλο από μπεζ πολυθρόνες, κάτω από τα σκληρά φώτα μιας αίθουσας συνεδριάσεων. Ο στόχος ήταν απλός - να αποκτήσουν ξανά πρόσβαση σε μια διαπραγμάτευση όπου είχαν βρεθεί απλά να παρακολουθούν.
Ο Αντόνιο Κόστα και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχαν ήδη μιλήσει με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ήξεραν ότι η Ουκρανία συνομιλούσε απευθείας με την ομάδα Τραμπ. Ήξεραν ότι η Ευρώπη ήταν πλέον στο περιθώριο ακόμη και από το Κίεβο που δεν έχει ούτε χρόνο ούτε και πόρους.
Οι θέσεις των 27 διαμορφώθηκαν σε τρεις γραμμές:
•Τα σύνορα δεν αλλάζουν διά της βίας
•Δεν μπαίνουν ουσιαστικοί περιορισμοί στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις
•Οτιδήποτε αφορά Ευρώπη και ΝΑΤΟ γίνεται με συμμετοχή της Ευρώπης
Αυτή ήταν η αντι-πρόταση του ευρωπαϊκού πυρήνα. Μία πρόταση που υπογράμμιζε όμως με εξαιρετική επιμέλεια και προσοχή πως το Αμερικανικό σχέδιο ήταν «καλοδεχούμενο». Ακόμη για την βαριά διπλωματία και το δεδομένο πολιτικό κεφάλαιο στην γηραιά ήπειρο δεν υπάρχει εύκολος δρόμος προς το Οβάλ γραφείο ή τις διαθέσεις του Τραμπ. Αντί απόρριψης η Ένωση χαιρέτιζε: «Καλωσορίζουμε τις αμερικανικές προσπάθειες για την ειρήνη στην Ουκρανία. Το σχέδιο αποτελεί βάση που χρειάζεται περαιτέρω δουλειά» ανέφερε το κείμενο των ηγετών της Ένωσης. Μισή ώρα μετά, ο Μπιορν Ζάιμπερτ και ο Πέδρο Λούρτιε έτρεχαν στο αεροδρόμιο για τη Γενεύη. Η πρώτη διαθέσιμη πτήση - και μια αποστολή διάσωσης.
Η μάχη της Γενεύης
Την Κυριακή, σε ένα μικρό δωμάτιο στους χώρους όπου είχε καταλύσει η γερμανική αποστολή, Ευρωπαίοι διπλωμάτες περίμεναν. Συζητούσαν, συντόνιζαν θέσεις, κυνηγούσαν μια συνάντηση με τους Αμερικανούς. Η Ουάσιγκτον κρατούσε το πάνω χέρι. Και ξαφνικά κάτι άλλαξε. Ο Μάρκο Ρούμπιο άνοιξε την πόρτα των συζητήσεων. «Αυτό είναι ένα ζωντανό και εξελισσόμενο έγγραφο», είπε. Πρόσθεσε ότι ζητήματα που αφορούν άμεσα την Ευρώπη θα συζητηθούν σε «ξεχωριστή συνεδρία και συνάντηση». Ήταν η πρώτη ρωγμή στο αμερικανικό πλαίσιο. Μια μικρή νίκη που δημιούργησε ανάσα στις Βρυξέλλες. Τα μεσάνυχτα της Κυριακής, οι Ζάιμπερτ και Λούρτιε ενημέρωναν πρεσβευτές της ΕΕ με συγκρατημένη αισιοδοξία. Δευτέρα πρωί, ο Στέφαν Βάντεπουλ μιλούσε για «ευρωπαϊκή επιτυχία». Αλλά η πραγματικότητα παρέμενε σκληρή: Το χρηματοδοτικό πακέτο για το 2026 δεν είχε συμφωνηθεί, η Ουάσιγκτον μπορούσε ανά πάσα στιγμή να αλλάξει τροχιά, η Ρωσία έστελνε σήματα απόρριψης για οποιαδήποτε συμφωνία. Ο Ντόναλντ Τουσκ το είπε άλλωστε ξεκάθαρα «Δεν υπάρχει λόγος για ανέμελη αισιοδοξία. Το ζήτημα είναι λεπτό. Κανείς δεν θέλει να αποθαρρύνει τους Αμερικανούς και τον Ντόναλντ Τραμπ από το να παραμείνουν στο πλευρό μας».
Το Εξάγωνο της εξουσίας
Η κρίση αυτή αποκάλυψε κάτι μεγαλύτερο. Η Ευρώπη έχασε τη φωνή της στο σημαντικότερο πολεμικό ζήτημα στην ήπειρο από το 1945. Η διαρροή δεν ήταν απλώς ένα επεισόδιο - ήταν καθρέφτης της νέας τάξης πραγμάτων. Η Ευρώπη τρέχει διαρκώς πίσω από εξελίξεις που δεν καθορίζει. Η Ουάσιγκτον θέλει – απαιτεί καλύτερα – και επιβάλλει αυξημένη ταχύτητα. Το Κίεβο θέλει διαβεβαιώσεις. Η Μόσχα παίζει με όλα τα χαρτιά έχοντας μία πολυτέλεια «καθυστερήσεων». Και το Βερολίνο - μαζί με το Παρίσι, τη Ρώμη, τις Βρυξέλλες - προσπαθεί να μείνει μέσα στο δωμάτιο – έστω και με το ζόρι…
Η συγκεκριμένη υπόθεση – ή καλύτερα και η συγκεκριμένη - δείχνει μια ήπειρο που προσπαθεί να ξαναφτιάξει μοχλούς ισχύος και μια Αμερική που, για πρώτη φορά μετά από καιρό, δεν θεωρεί τη Συμμαχία ως αυτονόητο κέντρο βάρους.
Η Ευρώπη δεν έχει ακόμη αποκτήσει ξανά φωνή. Απλώς κέρδισε χρόνο. Το σχέδιο Τραμπ παραμένει ανοιχτό όσο και εύπλαστο. Η Μόσχα παραμένει επιθετική. Η Ουκρανία βρίσκεται μπροστά σε ιστορική καμπή. Και η Ευρώπη παλεύει να λειτουργήσει όχι ως «συνασπισμός της αναμονής», αλλά ως δύναμη που διεκδικεί λόγο και πράξεις. Το επόμενο διάστημα θα δείξει αν η ήπειρος μπορεί να μετατρέψει μια μικρή διπλωματική ανάκτηση σε πραγματική επιρροή. Ή αν η Γενεύη θα μείνει ως το σημείο όπου κατάλαβε, με πόνο και σοβαρό κόστος, πόσο μακριά από το κέντρο των αποφάσεων είχε βρεθεί.
ΠΗΓΗ: Πρώτο Θέμα
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Το μαχαίρι της δολοφονίας του 26χρονου Αλέξανδρου Αντωνίου από την Πάφο ο οποίος υπέκυψε το περασμένο Σάββατο στα τραύματά του μετά από κτυπήματα με μαχαίρι που δέχθηκε στα Κονιά φέρεται να εντοπίστηκε το απόγευμα της Πέμπτης σε αγροτική περιοχή της Τσάδας παρά τον δρόμο Πάφου - Πόλης Χρυσοχούς.
