Παράλληλα, εξηγεί ποιο μήνυμα στέλνει στην Τουρκία και σε άλλους διεθνείς παίκτες, μια πιθανή συμφωνία Ουκρανίας – Ρωσίας.
Το εδαφικό στην καρδιά του Ουκρανικού
Ο διεθνολόγος επισημαίνει ότι το εδαφικό ζήτημα είναι πλέον καθοριστικό για την πορεία του πολέμου.
«Το εδαφικό πλέον σε σχέση με το Ουκρανικό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα που αφορά στην πορεία και εξέλιξη και στο ενδεχόμενο τερματισμού του πολέμου. Αυτό φάνηκε έντονα τόσο κατά τη συνάντηση της 15ης Αυγούστου στην Αλάσκα μεταξύ ΗΠΑ και Πούτιν, αλλά και στη συνάντηση της 18ης στην Ουάσιγκτον, όπου παρουσιάστηκε ένας συγκεκριμένος χάρτης που δείχνει την κατάσταση στο έδαφος όσον αφορά τις εδαφικές διεκδικήσεις της Ρωσίας, η οποία πλέον κατέχει το 20% των εδαφών της Ουκρανίας».
«Ιδιαίτερα ανησυχητικά πρωτόγνωρο» για το Διεθνές Δίκαιο
Ο κ. Στυλιανού τονίζει ότι πρόκειται για μια πρωτόγνωρη κατάσταση με σοβαρές νομικές συνέπειες.
«Αυτό που συμβαίνει είναι ιδιαίτερα πρωτόγνωρο και ανησυχητικά πρωτόγνωρο όσον αφορά στο Διεθνές Δίκαιο. Δηλαδή, η αποδοχή με οποιονδήποτε τρόπο διεκδικήσεων εδαφικών, τα οποία έχουν κερδηθεί μέσα από μια παράνομη χρήση βίας, όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο του 2022 και η κατάληψη και έλεγχος εδαφών στην Ανατολική Ουκρανία».
Ο κίνδυνος για την Κύπρο
Εξηγεί ότι η αποδοχή των ρωσικών θέσεων θα είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις και στο Κυπριακό.
Σύμφωνα με τον διεθνολόγο, εάν γίνει αποδεκτό το επιχείρημα της Ρωσίας ότι κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη θα παραμείνουν υπό τον έλεγχό της, τότε το διεθνές δίκαιο θα δεχθεί πλήγμα με ανησυχητικές διαστάσεις. Όπως σημείωσε, κάτι τέτοιο θα επηρέαζε και άλλα ανοιχτά πολεμικά μέτωπα, συμπεριλαμβανομένου του Κυπριακού, όπου η Τουρκία κατέχει το 37% του νησιού από το 1974.
«Αυτό σημαίνει ότι αν γίνει αποδεκτή η θέση της Ρωσίας, την οποία φαίνεται να συμμερίζεται ο Πρόεδρος Τραμπ, ότι κάποια εδάφη της Ουκρανίας που έχουν καταληφθεί από τη Ρωσία θα παραμείνουν υπό ρωσικό έλεγχο με τον τερματισμό του πολέμου (ήδη η Κριμαία έχει αναγνωριστεί ότι δεν θα αποδοθεί ποτέ στην Ουκρανία), τότε αυτό έχει ιδιαίτερα πρωτόγνωρες και ανησυχητικές διαστάσεις στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Προφανώς αυτό επηρεάζει και άλλα ανοιχτά πολεμικά μέτωπα ή εδαφικές διεκδικήσεις που υπάρχουν ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της τουρκικής εισβολής το 1974 στην Κύπρο, όπου η Τουρκία κατέχει το 37% της Κυπριακής Δημοκρατίας».
«Η νομιμοποίηση παράνομης κατοχής είναι επικίνδυνη»
Για τον κ. Στυλιανού, η πιθανή νομιμοποίηση παράνομων καταλήψεων αποτελεί επικίνδυνο προηγούμενο.
«Είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο και καινοφανές. Ποτέ στο παρελθόν, σε όποια πολεμική σύρραξη, δεν υπήρχε τόσο έντονη η πιθανότητα να αναγνωριστεί εκ των υστέρων η νομιμοποίηση παράνομης κατοχής. Διότι άλλο να συζητάμε για επίλυση εδαφικών διαφορών στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου και άλλο να αποδεχτούμε de facto τετελεσμένες καταστάσεις που προήλθαν λόγω εισβολής».
Το «πάγωμα» των συνόρων και η Κύπρος
Ο διεθνολόγος φέρνει ως παράδειγμα την Κύπρο, όπου η κατοχή παραμένει «παγωμένη» εδώ και δεκαετίες.
Οπως τόνισε δημιουργείται η έννοια των «παγωμένων συνόρων», δηλαδή συνόρων που παραμένουν σε εκκρεμότητα στο χρόνο και στην ουσία μονιμοποιούν τετελεσμένα. Υπενθύμισε ότι η Κύπρος ζει μια τέτοια κατάσταση εδώ και 51 χρόνια.
«Δημιουργείται η έννοια των παγωμένων συνόρων. Δηλαδή τα αφήνεις στην “κατάψυξη” δημιουργώντας τετελεσμένα. Στην Κύπρο μιλάμε για μια κατάσταση που υπάρχει 51 χρόνια. Επηρεάζει. Ενόσω δεν υπάρχει επίλυση επί εδαφικών διαφορών, τα δεδομένα επί του εδάφους μιλούν διαφορετικά, δημιουργούν νέα δεδομένα, ειδικά υπό το πρίσμα της νέας γεωπολιτικής φιλοσοφίας που δείχνουν οι ΗΠΑ επί Τραμπ».
«Τραγικό αν πιεζόταν η Κύπρος όπως η Ουκρανία»
Υπογραμμίζει ότι θα ήταν ολέθριο η Κύπρος να βρεθεί υπό ανάλογες πιέσεις.
Σε ερώτηση για το ενδεχόμενο ανάλογων πιέσεων στην Κύπρο, ο διεθνολόγος προειδοποίησε ότι αν η Λευκωσία δεχθεί την ίδια πίεση που δέχεται σήμερα το Κίεβο, τότε το 37% των εδαφών που κατέχει παράνομα η Τουρκία θα μπορούσε να μετατραπεί είτε σε διαφορετικό ποσοστό είτε να αναγνωριστεί ως τετελεσμένο της τουρκικής εισβολής. Διευκρίνισε ότι κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με νομιμοποίηση, στο διεθνές δίκαιο, της πρώτης και παράνομης πράξης της εισβολής.
«Το θέμα της πίεσης όπως αυτή εξασκείται στην Ουκρανία για να αποδεχθεί τα τετελεσμένα, θα ήταν τραγικό αν συνέβαινε στην Κύπρο. Αν η Κύπρος δεχθεί την ίδια πίεση που δέχεται αυτή τη στιγμή η Ουκρανία, ειδικά από τις ΗΠΑ, για να αποδεχθεί τα τετελεσμένα της ρωσικής εισβολής, τότε το 37% που κατέχει παράνομα η Τουρκία μπορεί να αλλάξει ως ποσοστό και να αναγνωριστεί ως τετελεσμένο».
Το μήνυμα προς την Τουρκία
Καταλήγοντας, ο κ. Στυλιανού προειδοποιεί για τον κίνδυνο νομιμοποίησης των τετελεσμένων. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι το μήνυμα που στέλνεται μέσα από αυτή την προσέγγιση είναι πως όποιος έχει τη δύναμη να παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, ενδέχεται σε βάθος χρόνου να νομιμοποιείται από το αποτέλεσμα.
«Το μήνυμα που στέλνεται είναι ότι αυτοί που παραβιάζουν και έχουν τη δύναμη να παραβιάζουν το Διεθνές Δίκαιο, ενδεχομένως σε κάποια φάση να νομιμοποιούνται κιόλας από το αποτέλεσμα. Δεν βλέπω ότι η Τουρκία μπορεί να πιεστεί για να υποχωρήσει από τις πάγιες θέσεις της αυτή τη χρονική στιγμή. Θα ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικό, για παράδειγμα, αν ο Τραμπ ασχολείτο με το Κυπριακό με τον τρόπο που ασχολείται με το Ουκρανικό, όπως διαφαίνεται από τις τελευταίες εξελίξεις. Δηλαδή πιέζει το θύμα να κάνει αποδεκτές τις θέσεις του θύτη».
