ΠτΔ: Ιστορικό ορόσημο στις σχέσεις Κύπρου-Λιβάνου η υπογραφή Συμφωνίας για Οριοθέτηση της ΑΟΖ

Η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνάντησης του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη και του Προέδρου της Λιβανικής Δημοκρατίας Στρατηγού Joseph Aoun στο Προεδρικό Μέγαρο, στη Βηρυτό.

Οι δύο Πρόεδροι είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση, την οποία ακολούθησαν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπιών τους, και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Υπουργός Μεταφορών της Λιβανικής Δημοκρατίας κ. Fayez Rasamny υπέγραψαν τη Συμφωνία.

Στη συνέχεια οι δύο Πρόεδροι προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.

Στη δήλωσή του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε: «Είναι με αισθήματα χαράς και υπερηφάνειας που βρίσκομαι σήμερα στη Βηρυτό. Αισθήματα χαράς, γιατί αυτή είναι η τρίτη επίσκεψη που ανταλλάσσουμε σε λιγότερο από έναν χρόνο, ένα γεγονός που αντανακλά, ανάμεσα σε πολλά άλλα, τους στενούς και διαχρονικούς δεσμούς που ενώνουν τις χώρες μας, όπως επίσης και την προσωπική μας φιλία.

Αισθήματα υπερηφάνειας, γιατί βρίσκομαι εδώ για έναν πολύ σημαντικό, και ιστορικό λόγο: την υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης της AOZ μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου. Ένα ορόσημο στρατηγικής σημασίας, το οποίο επισφραγίζει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, το επίπεδο των σχέσεών μας.

Σήμερα, με την υπογραφή αυτής της πολύ σημαντικής Συμφωνίας, στέλνουμε ένα ισχυρό, πολιτικό μήνυμα: Κύπρος και Λίβανος, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, της σχετικής σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και φυσικά των σχέσεων καλής γειτονίας, συνεχίζουμε να επενδύουμε στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης και του αμοιβαίου σεβασμού. Συνεχίζουμε να επενδύουμε στην προώθηση της διμερούς και περιφερειακής συνεργασίας και σταθερότητας προς όφελος των χωρών μας, προς όφελος των πολιτών μας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής.

Με τη σημερινή– θέλω να το επαναλάβω– ιστορική Συμφωνία φέρνουμε εις πέρας μια εκκρεμότητα πολλών ετών και κοιτάζουμε πλέον στο μέλλον και στο τι, έχοντας αυτή τη σημαντική Συμφωνία ως βάση, μπορούν να δημιουργήσουν από κοινού οι χώρες μας. Θέλω, φίλε Πρόεδρε, να σας ευχαριστήσω δημόσια, γιατί η υπογραφή αυτής της Συμφωνίας δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη δική σας προσωπική εμπλοκή, χωρίς τη δική σας πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα, καθώς και τη συμβολή της Κυβερνήσεως της Λιβανικής Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού και της πολιτικής ηγεσίας της χώρας.

Η επιτυχής ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων είναι επίσης αποτέλεσμα άοκνης και πολύ μεθοδικής εργασίας, πάντα σε πνεύμα εμπιστοσύνης και διαφάνειας, των δυο διαπραγματευτικών μας ομάδων. Θέλω να εκφράσω την εκτίμηση και την ευγνωμοσύνη μου προς τους δύο Επικεφαλής, τον Υπουργό Μεταφορών και Δημοσίων Έργων της Λιβανικής Δημοκρατίας και τον Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας της Κυπριακής Δημοκρατίας που ηγήθηκαν αυτής της μεγάλης προσπάθειας.

Φυσικά, να ευχαριστήσω και όλα τα μέλη των δύο Διαπραγματευτικών Ομάδων, τα περισσότερα από τα οποία είναι σήμερα εδώ.

Η Συμφωνία που μόλις υπογράψαμε ενισχύει ουσιαστικά τις προοπτικές συνεργασίας σε πολύ κρίσιμους τομείς, όπως η Ενέργεια και οι Υποδομές. Την ίδια στιγμή, παρέχει την απαραίτητη νομική και οικονομική βεβαιότητα και φυσικά ασφάλεια σε δυνητικούς επενδυτές, ενισχύοντας την ίδια στιγμή την προσπάθεια των χωρών μας για περαιτέρω ανάπτυξη των ενεργειακών μας προγραμμάτων.

Ταυτόχρονα, αυτή η Συμφωνία ενισχύει τις προοπτικές ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, πάντα προς όφελος των πολιτών μας, αλλά και την προοπτική της περιοχής μας να λειτουργήσει ως εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη.

Πέρα από το ενεργειακό και οικονομικό αποτύπωμά της, πρέπει να υπογραμμίσω και το αδιαμφισβήτητο γεγονός πως τέτοιου είδους συμφωνίες αποτελούν στρατηγικό θεμέλιο περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας σε μια δύσκολη περιοχή με πολλές προκλήσεις. Και σήμερα, με αποφασιστικότητα, με όραμα, με βαθιά πίστη στις δυνατότητες των χωρών μας, και πάντα μέσα από μια θετική προσέγγιση, Κύπρος και Λίβανος κάνουν ένα ουσιαστικό βήμα για ένα πιο ασφαλές μέλλον για τις χώρες μας και την ευρύτερη περιοχή.

Στο ίδιο πλαίσιο, θέλω σήμερα να χαιρετίσω με ικανοποίηση και τον διάλογο που ήδη έχει ξεκινήσει για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου-Λιβάνου. Προς αυτή την κατεύθυνση, θέλω να ανακοινώσω ότι σήμερα Κύπρος και Λίβανος αποταθήκαμε από κοινού προς την Παγκόσμια Τράπεζα για ετοιμασία σχετικής μελέτης βιωσιμότητας για το συγκεκριμένο έργο.

Πέραν της υπογραφής της Συμφωνίας και των συζητήσεων για τα ευρύτερα ενεργειακά ζητήματα, σήμερα είχαμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς μας συνεργασίας, τις περιφερειακές εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα τις χώρες μας, τις σχέσεις Λιβάνου-Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που για την Κυπριακή Δημοκρατία αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα.

Φίλε Πρόεδρε, θέλω σήμερα να επαναλάβω για ακόμα μια φορά δημόσια πως γνωρίζουμε πολύ καλά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Λίβανος, όπως φυσικά γνωρίζουμε, αναγνωρίζουμε και στηρίζουμε τις προσπάθειες που καταβάλλετε από την πρώτη ημέρα της εκλογής σας για αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων.

Χαιρετίζουμε την αποφασιστικότητα και τη συμβολή του φίλου Προέδρου να φέρει τον Λίβανο, τη χώρα και τον λαό της, σε μια νέα, σαφώς καλύτερη εποχή. Και φίλε Πρόεδρε, οι προσπάθειές σας δεν αναγνωρίζονται μόνο από την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά και από τη διεθνή κοινότητα.

Θέλω να σας διαβεβαιώσω σήμερα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει ο πιο σταθερός, αξιόπιστος και προβλέψιμος εταίρος του Λιβάνου σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια.

Σε αυτό το πλαίσιο, να αναφέρω επίσης ότι υποστηρίζουμε πλήρως την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα του Λιβάνου. Προσβλέπουμε στην πλήρη εφαρμογή, από όλα τα μέρη, των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με την ειρηνευτική δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL). Εξάλλου, ως Κυπριακή Δημοκρατία γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά πως ένας σταθερός και ισχυρός Λίβανος αποτελεί θεμέλιο για μια ειρηνική και ασφαλή περιοχή, και εμείς ως Κυπριακή Δημοκρατία στηρίζουμε αυτές τις προσπάθειες, για να πετύχουμε αυτόν τον κοινό στόχο.

Ακριβώς προς αυτήν την κατεύθυνση και ως το πλησιέστερο κράτος μέλος της ΕΕ στην περιοχή, αλλά και ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ σε περίπου 40 μέρες, θα ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τον ρόλο μας ως δίαυλο επικοινωνίας και φορέα ουσιαστικής ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ Λιβάνου και ΕΕ. Θα συνεχίσουμε να είμαστε πρωτεργάτες στην περιοχή για ανάπτυξη των σχέσεων της ΕΕ συμβάλλοντας ενεργά στην εμβάθυνση του στρατηγικού διαλόγου.

Και προς αυτήν την κατεύθυνση θα χαρώ, φίλε Πρόεδρε, να σε υποδεχθώ στην Κύπρο και κατά τη διάρκεια της τελετής έναρξης της Προεδρίας στις 7 Ιανουαρίου, αλλά και κατά τη διάρκεια του άτυπου Συμβουλίου της ΕΕ στις 23 και 24 Απριλίου, όπου θα συζητήσουμε συγκεκριμένα έργα υποδομής σε τομείς όπως η ενέργεια, η εκπαίδευση, η υγεία, οι υποδομές, έργα στα οποία η ΕΕ θα επενδύσει στην πράξη στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένου και του Λιβάνου.

Είμαστε έτοιμοι να εργαστούμε, έτσι ώστε να καταστεί το συντομότερο δυνατόν η έναρξη των συζητήσεων ανάμεσα στην ΕΕ και τον Λίβανο για τη σύναψη μιας συνολικής στρατηγικής συμφωνίας ανάμεσα στην ΕΕ και τον Λίβανο.

Χαίρομαι διότι η πρώτη επίσκεψη Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον Λίβανο έγινε το 2024, όταν επισκέφθηκα τον Λίβανο μαζί με την Πρόεδρο της Επιτροπής μετά από πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Κλείνοντας, θέλω να τονίσω πως η φιλία Κύπρου και Λιβάνου δεν είναι μόνο ιστορική. Είναι και μια σχέση ειλικρινής, δυναμική και εξελισσόμενη, πάνω στην οποία οικοδομούμε το κοινό μας μέλλον. Με τη σημερινή Συμφωνία προσθέτουμε ένα ακόμα λιθαράκι, σημαντικό πολύ, σε αυτή τη μακρά και στρατηγική πορεία συνεργασίας και φιλίας που αντικατοπτρίζει φυσικά και τις πολύ στενές, αδελφικές σχέσεις των λαών μας.»

Από πλευράς του ο Πρόεδρος Aoun, μιλώντας μέσω διερμηνέα, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στις εξαιρετικές σχέσεις ανάμεσα σε Κύπρο και Λίβανο και εξήρε τον ρόλο του Προέδρου Χριστοδουλίδη για την επίτευξη της Συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών.

Πρόσθεσε ότι η Συμφωνία που υπεγράφη σήμερα θα επιτρέψει στις δύο χώρες να εξερευνήσουν τους φυσικούς πόρους στις αντίστοιχες θαλάσσιες ζώνες τους και να υπάρξει μεταξύ τους συνεργασία σε αυτό το επίπεδο.

Εξέφρασε επίσης βαθιά εκτίμηση προς το πρόσωπο του Προέδρου Χριστοδουλίδη και επεσήμανε τη στενή φιλία των δύο χωρών, αλλά και τη στάση αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι στα ζητήματα του Λιβάνου.

Σε διμερές επίπεδο, πρόσθεσε, αυτή η Συμφωνία θα συμβάλει στην ανάπτυξη και περαιτέρω συμφωνιών, σημειώνοντας ότι θα βοηθήσει με κοινά έργα στον τομέα της ενέργειας, κυρίως των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες.

Θα συνεχίσουμε, είπε, να συνεργαζόμαστε στον τομέα της ασφάλειας και άμυνας μέσα από το Κέντρο Έρευνας και Διάσωσης.

Είπε ακόμη ότι προσβλέπει στην Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ και στην περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων Λιβάνου-ΕΕ.

Αναφέρθηκε επίσης σε κοινές προκλήσεις και συμφέροντα των δύο χωρών, όπως στα θέματα αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης στη Μεσόγειο.

Σημείωσε ακόμη ότι η συνεργασία των δύο χωρών δεν στοχοποιεί, ούτε αποκλείει κανέναν και πως δεν υπάρχει κάτι, για να εμποδίζει οποιονδήποτε, αλλά μπορεί να καταστεί ο ακρογωνιαίος λίθος μιας συνεργασίας που μπορεί να επεκταθεί σε ολόκληρη την περιοχή προς όφελος των χωρών και των λαών της.