Κόμπος σε συνάντησή του με Μπράζε: Οι διμερείς σχέσεις Κύπρου-Λετονίας «παραμένουν ισχυρές»

Ο κ. Κόμπος είπε ότι οι διμερείς σχέσεις «παραμένουν ισχυρές» επειδή οι δύο χώρες έχουν τις ίδιες αξίες και αρχές, «οι οποίες, φυσικά, σχετίζονται με τη κοινή και αμοιβαία προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».

Η κ. Μπράζε, της οποίας η χώρα θα αρχίσει από τον Ιανουάριο τη διετή θητεία της ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ανέφερε ότι η Ρίγα θα στηρίζει την Κύπρο στα επόμενα βήματα και όποτε συζητούνται οι σχετικές αποφάσεις.

Σε δηλώσεις μετά τη συνάντησή τους στο Υπουργείο Εξωτερικών, ο κ. Κόμπος είπε ότι κάλυψαν αριθμό ζητημάτων όπως οι διμερείς σχέσεις.

Ανέφερε ότι η επίσκεψη του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στη Ρίγα τον περασμένο Ιούνιο, η πρώτη επίσκεψη Κύπριου Προέδρου, προσφέρει το κίνητρο «για περαιτέρω προώθηση της κοινής μας ατζέντας».

«Κατά τη διάρκεια των συζητήσεών μας, εντοπίσαμε ευκαιρίες για περαιτέρω εμβάθυνση της συνεργασίας μας, ιδιαίτερα στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας και του ναυτιλιακού τομέα. Και, φυσικά, να διευρύνουμε περαιτέρω την πρόοδο που ήδη έχουμε δει στον τουρισμό και, γενικότερα, σε σχέση με τη συνδεσιμότητα, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό», είπε ο κ. Κόμπος. Πρόσθεσε ότι «υπάρχει η δυναμική και υπάρχει και η πολιτική βούληση για να αξιοποιηθεί αυτή η δυναμική».

Είπε επίσης ότι ενημέρωσε τη Λετονή ομόλογό του για τις προτεραιότητες της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. «Αναμφίβολα, η προσοχή θα παραμείνει επικεντρωμένη στην κατάσταση στην Ουκρανία», είπε, επαναλαμβάνοντας τη «πλήρη στήριξη της Λευκωσίας προς την Ουκρανία και την εδαφική της ακεραιότητα και κυριαρχία».

Ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι θύμα εισβολής και συνεχιζόμενης κατοχής από την Τουρκία εδώ και 51 χρόνια. «Η στήριξη προς την Ουκρανία δεν μπορεί παρά να συνδυάζεται και με τη στήριξη προς τα θύματα επιθετικότητας όπως η Κύπρος, ακόμη περισσότερο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη», πρόσθεσε.

Ανέφερε επίσης ότι η Κυπριακή Προεδρία θα επικεντρωθεί στην περαιτέρω ενίσχυση της εμπλοκής με την περιοχή της Μέσης Ανατολής, «όχι μόνο λόγω της πληθώρας κρίσεων που αντιμετωπίζουμε και που ανά πάσα στιγμή θα μπορούσαν να αποτελέσουν πηγή περαιτέρω αστάθειας, αλλά και επειδή βλέπουμε την περιοχή και τη γύρω ζώνη ως μια ευκαιρία, είτε πρόκειται για το ελεύθερο εμπόριο, την ενέργεια, τη συνδεσιμότητα».

Η Λευκωσία θα εστιάσει επίσης στη διαδικασία διεύρυνσης, είπε.

Ο κ. Κόμπος είπε ότι συζήτησε επίσης με τη Λετονή ομόλογό του «τη σημασία της εντατικοποίησης της πίεσης προς τη Ρωσία μέσω κυρώσεων». Τόνισε επίσης ότι η θέση της Κύπρου είναι ότι «πρέπει να επικεντρωθούμε ακόμη περισσότερο στην αντιμετώπιση της παράκαμψης των κυρώσεων, ιδίως επειδή εμπλέκονται πολλοί παράγοντες και αυτό υπονομεύει τη συλλογική μας προσπάθεια ως προς τη στήριξη της Ουκρανίας».

Σε σχέση με το Κυπριακό, ευχαρίστησε την ομόλογό του και την κυβέρνηση της Λετονίας για τη σταθερή τους στήριξη στις θέσεις αρχών. Πρόσθεσε ότι η Λευκωσία καθοδηγείται από τα Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για μια δικοινοτική, διζωνική ομοσπονδία, με πολιτική ισότητα όπως προβλέπεται από τα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. «Αυτή είναι η μόνη επιλογή, και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό σημείο, δεδομένου ότι η Λετονία θα βρίσκεται στο Συμβούλιο Ασφαλείας πολύ σύντομα», είπε.

Για την κατάσταση στη Γάζα, είπε ότι συμφωνούν «ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει έναν πολύ πιο ενεργό ρόλο».

Σε σχέση με τη Συρία, είπε ότι αυτό είναι επίσης «πολύ σημαντικό για την Κυπριακή Δημοκρατία», όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής εγγύτητας. Αναφέρθηκε στην ανάγκη για «σχέσεις καλής γειτονίας», κάτι που, όπως είπε, προϋποθέτει ότι όλα τα μέρη αποδέχονται τη θεμελιώδη αρχή σεβασμού του διεθνούς δικαίου, σε όλες του τις εκφάνσεις.

Είπε ότι ενημέρωσε επίσης τη Λετονή Υπουργό για το μεταναστευτικό, σημειώνοντας ότι, παρά τη βελτιωμένη κατάσταση στην Κύπρο, είναι σημαντικό να παραμείνουμε σε εγρήγορση «για οποιεσδήποτε πιθανές αλλαγές». Είπε ότι αυτή είναι μια απειλή που αντιμετωπίζεται σε διάφορα γεωγραφικά σημεία της Ευρώπης και αναφέρθηκε στην εργαλειοποίηση της μετανάστευσης.

Η Λετονή Υπουργός Εξωτερικών, η οποία προσκάλεσε τον κ. Κόμπο να επισκεφθεί τη Ρίγα, ανέφερε ότι κάλυψαν τις διμερείς σχέσεις, τις προτεραιότητες της ΕΕ, μέρος της ατζέντας του Συμβουλίου Ασφαλείας και το ζήτημα της Ουκρανίας.

Είπε ότι η Λετονία θα στηρίζει την Κύπρο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, κάθε φορά που συζητούνται τα επόμενα βήματα και τα ψηφίσματα.

«Και επίσης στηρίζουμε τη δημιουργική στάση που έχει υιοθετήσει η Κύπρος στο ζήτημα της επανένωσης και τη στενή συνεργασία με την ειδικό εκπρόσωπο του ΟΗΕ σε αυτό, και είμαστε πολύ υποστηρικτικοί μιας θετικής έκβασης», σημείωσε η κ. Μπράζε.

«Σε οικονομικό επίπεδο, πιστεύουμε ότι δεν αξιοποιούμε το δυναμικό μας», είπε, σημειώνοντας ότι κατέληξαν ότι υπάρχουν τομείς στους οποίου οι δύο χώρες μπορούν να εργαστούν, όπως της θαλάσσιας ασφάλειας, της τεχνολογίας, της διαχείρισης των λιμανιών και των θαλασσών τους.

Εξέφρασε δε ικανοποίηση που η Air Baltic, η εθνική αεροπορική εταιρεία της Λετονίας, πετά καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους προς την Κύπρο, σημειώνοντας ότι η χώρα είναι «πολύ δημοφιλής προορισμός για τους Λετονούς».

Εξέφρασε επίσης τη στήριξη της χώρας της στην ένταξη της Κύπρου στη ζώνη Σένγκεν, «και είμαστε ευχαριστημένοι με την πρόοδο που έχει σημειωθεί, οπότε είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε την εμπειρία μας, αλλά και τις γνώσεις και τεχνογνωσία μας σε αυτό».

Η Λετονή Υπουργός είπε ότι βρισκόταν στην Ουκρανία την προηγούμενη εβδομάδα και ότι με τον κ. Κόμπο συζήτησαν τα επόμενα βήματα και τον τρόπο συνέχισης της στήριξης προς την Ουκρανία, αλλά και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, μέχρι την επίτευξη ειρήνης. «Διότι, φυσικά, οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί πρέπει να είναι κάτι που η Ουκρανία μπορεί να αποδεχθεί, αλλά και μια συμφωνία που θεωρείται αξιοπρεπής, δίκαιη και διαρκής, διότι η απειλή μιας νέας επίθεσης κατά της Ουκρανίας είναι κάτι που η Ευρώπη δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της», πρόσθεσε. Η κ. Μπράζε σημείωσε επίσης ότι αρχές όπως η μη αναγνώριση κατεχόμενων εδαφών ως νομίμως ενσωματωμένων, και άλλες παράμετροι, «είναι κάτι πολύ σημαντικό για τις βαλτικές χώρες, την Κύπρο αλλά και άλλες χώρες».

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη στήριξης των προσπαθειών των ΗΠΑ για τον τερματισμό της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας.

Ρωσικός "σκιώδης στόλος"

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τις ρωσικές κυρώσεις και τις προτάσεις για ανώτατο όριο τιμών στις εξαγωγές αργού πετρελαίου σε συνδυασμό με γενική απαγόρευση των θαλάσσιων υπηρεσιών, η Λετονή Υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι η Ρίγα έχει υποβάλει αρκετές προτάσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους εταίρους της στην ΕΕ για την ενίσχυση των κυρώσεων. Αυτές επικεντρώνονται ιδιαίτερα στον «σκιώδη στόλο» και το οικοσύστημα που τον συντηρεί - παλιά ανασφάλιστα πλοία, ανεκπαίδευτα πληρώματα και πρακτικές που βοηθούν τη Ρωσία να παρακάμψει το ανώτατο όριο τιμών, σημείωσε.

Είπε ότι η Λετονία είναι ανοιχτή σε εποικοδομητικές ιδέες, αλλά τόνισε την ανάγκη να αποφευχθεί η βλάβη των νόμιμων φορέων εκμετάλλευσης. Πρόσθεσε ότι το θέμα συζητήθηκε επίσης με τους ομολόγους της στις ΗΠΑ, σχετικά με τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου, δεδομένου ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο παραμένουν η κύρια πηγή εσόδων της Ρωσίας για τον πόλεμο.

Η κ. Μπράζε σημείωσε ότι η πρόσβαση της Ρωσίας σε χρήματα, τεχνολογία και διεθνή υποστήριξη πρέπει να είναι στοχευμένη και ότι ο σκιώδης στόλος θέτει σοβαρούς κινδύνους για τα κράτη της Βαλτικής Θάλασσας, καθώς το 70% των ρωσικών αποστολών πετρελαίου διέρχονται από την περιοχή καθ' οδόν προς την Ασία και άλλους προορισμούς. Ως εκ τούτου, η Λετονία καταθέτει προτάσεις σε κάθε πακέτο κυρώσεων, στοχεύοντας σε συγκεκριμένες υπηρεσίες, σκάφη και πρακτικές που χρησιμοποιούνται για την αποφυγή των κυρώσεων, σημείωσε.

Ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι πρόκειται για την αποτελεσματικότητα και για το πώς να διασφαλιστεί ότι υπάρχει μια ολιστική προσέγγιση. «Δεν είναι μόνο το όριο τιμών, είναι ο σκιώδης στόλος, είναι ένα μεγάλο μέρος της συζήτησης, είναι μια γενική παράκαμψη που λαμβάνει χώρα, είναι και η σταδιακή κατάργηση της εξάρτησης από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους», είπε. Σημείωσε ότι είναι ένας συνδυασμός παραγόντων, «και πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο να λάβουμε υπόψη τον τρόπο με τον οποίο όλα αυτά ευθυγραμμίζονται, καθώς και τον αντίκτυπο όσον αφορά τον ναυτιλιακό τομέα και τις νόμιμες υπηρεσίες που έχουν παρασχεθεί».

Πιστεύουμε ότι υπάρχει ανάγκη για περισσότερο διάλογο, ειδικά και σε επίπεδο G7, πρόσθεσε.

Είπε ότι η Λευκωσία έχει «πολύ ισχυρή άποψη για την παράκαμψη». «Πιστεύουμε ότι πρέπει να έχουμε περισσότερη ροή πληροφοριών σε επίπεδο Συμβουλίου, και επίσης όχι μόνο αναφορές, αλλά και πώς η Επιτροπή προσπαθεί να στοχεύσει και να επιλύσει αυτά τα ζητήματα που υπάρχουν», είπε ο κ. Κόμπος, προσθέτοντας ότι η προσέγγιση του διαλόγου είναι μεν σημαντική, αλλά ταυτόχρονα χρειάζεται μεγαλύτερη διαφάνεια πριν από τη λήψη οποιωνδήποτε αποφάσεων.