Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας (AROP) και το ποσοστό κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (AROPE) μεταξύ των ηλικιωμένων στην Κύπρο, μειώθηκε εντυπωσιακά κατά την περίοδο 2008-2016, σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν για τα συνταξιοδοτικά συστήματα στην ΕΕ, που δόθηκε τη Δευτέρα (30/04) στη δημοσιότητα στις Βρυξέλλες, αλλά σημειώνεται ότι η μεταρρύθμιση του κλάδου των επαγγελματικών συντάξεων και η ενίσχυση της βιωσιμότητας των σχετικών αποτελεσμάτων αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση για το μέλλον.
Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο που αφορά την Κύπρο σημειώνεται ότι το ποσοστό κινδύνου της φτώχειας μειώθηκε και τονίζεται ότι η αλλαγή αυτή αποδίδεται σε διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της αναδιανεμητικής ικανότητας του συνταξιοδοτικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
Η έκθεση για την Κύπρο σημειώνει ακόμα ότι μετά τις σημαντικές συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις 2009-2013, σημειώθηκαν λίγες νομοθετικές αλλαγές, με κύριο στόχο την πραγματοποίηση ενός μικρού αριθμού αναγκαίων προσαρμογών στο συνταξιοδοτικό σύστημα, ενώ τα ποσοστά θεωρητικών αναπλήρωσης όσον αφορά τις συντάξεις κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να αυξηθούν κατά την περίοδο 2016-2056.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια έκθεση η πρόκληση της εξασφάλισης της επάρκειας των συντάξεων στο μέλλον παραμένει, ιδίως για τα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση στις επαγγελματικές συντάξεις. Η Κομισιόν μάλιστα προειδοποιεί ότι οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να εξετάσουν τρόπους για την εδραίωση και επέκταση της βελτίωσης στη μείωση της φτώχειας, καθώς και για τη μεταρρύθμιση του δεύτερου πυλώνα του συνταξιοδοτικού συστήματος (επαγγελματικές συντάξεις) κατά τρόπο που να προάγει την επάρκεια, τη βιωσιμότητα, την ασφάλεια και τη διαφάνεια.
Αναλυτικά, η έκθεση αναφέρει ότι πριν από το 2008, η Κύπρος χαρακτηρίστηκε από ένα από τα υψηλότερα ποσοστά AROP μεταξύ των ηλικιωμένων στην Ευρώπη. Ωστόσο, μετά το 2008, ο ρυθμός AROPE για τις ομάδες 65+ και 75+ μειώθηκε απότομα κατά 26,4 μονάδες βάσης. και 33,5 αντίστοιχα, φτάνοντας το 22,9% και το 29,9% το 2016. Μια παρόμοια έντονη πτώση παρατηρείται για το ποσοστό AROP με 26,8 p.p. μείωση για την ομάδα 65+ και 33,6για την ομάδα 75+ κατά την ίδια περίοδο.
Η Κομισιόν σημειώνει ότι η απότομη μείωση του κινδύνου φτώχειας στους ηλικιωμένους στην Κύπρο αντικατοπτρίζει τη βελτίωση του σχετικού εισοδήματός τους. Συγκεκριμένα, ο λόγος σχετικού μεσαίου εισοδήματος αυξήθηκε κατά 20 μονάδες βάσης κατά την περίοδο 2008-2016.
Στα αρνητικά η έκθεση σημειώνει ότι τα τρέχοντα επίπεδα των δύο παραπάνω ρίσκων παραμένουν σε επίπεδα υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ, ενώ η ανισότητα εισοδήματος μεταξύ των ηλικιωμένων παραμένει επίσης σε σχετικά υψηλά επίπεδα. Σε σύγκριση με το 2008, τα συνολικά ποσοστά αναπλήρωσης (ARR) αυξήθηκαν κατά 11 μονάδες, ωστόσο το σημερινό επίπεδό μπορεί να θεωρηθεί μάλλον χαμηλό σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ.
Η έκθεση αναφέρει ακόμη ότι η διάρκεια της συνταξιοδότησης (2012) στην Κύπρο είναι 20,9 έτη για τους άνδρες και 23,0 για τις γυναίκες. Η διάρκεια της σύνταξης αναμένεται να μειωθεί ελαφρά βραχυπρόθεσμα λόγω των μεταρρυθμίσεων για την περίοδο 2012-2013 (π.χ. εισαγωγή αναλογιστικών μειώσεων για πρόωρη συνταξιοδότηση), οι οποίες δεν αντικατοπτρίζονται ακόμα στα πιο πρόσφατα δεδομένα.
Η συνολική εικόνα είναι ότι η πρόληψη της φτώχειας βελτιώθηκε σημαντικά, η συνέχιση του εισοδήματος βελτιώθηκε μέτρια και η διάρκεια της σύνταξης θα μειωθεί πιθανότατα βραχυπρόθεσμα, αν και ελαφρά. Η βελτίωση των περισσότερων δεικτών (και ιδίως των δεικτών φτώχειας) μπορεί να αποδοθεί στους ακόλουθους παράγοντες:
- την ωρίμανση του συνταξιοδοτικού συστήματος, καθώς το σημερινό συνταξιοδοτικό σύστημα εισήχθη στη δεκαετία του `80 και οι συνταξιούχοι στην κορυφή της ηλικιακής κλίμακας συνταξιοδοτήθηκαν πριν κάνουν αρκετές εισφορές για να δικαιούνται πλήρη σύνταξη. Η φτώχεια μεταξύ των ηλικιωμένων μειώνεται με την πάροδο του χρόνου, ανάλογα με τη μείωση του ποσοστού αυτών των συνταξιούχων στον πληθυσμό των συνταξιούχων.
- την οικονομική κρίση που επηρέασε κυρίως το εισόδημα των μη συνταξιούχων λόγω απώλειας θέσεων εργασίας και μειώσεων των μισθών και των παροχών.
- την επίδραση στην καταπολέμηση της φτώχειας των μη ανταποδοτικών πολιτικών που υποστηρίζουν τους συνταξιούχους χαμηλού εισοδήματος. Η Κομισιόν αναφέρει ότι οι περισσότερες από αυτές τις πολιτικές διατηρήθηκαν άθικτες κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Σημειώνεται ωστόσο ότι παρά τη μεγάλη μείωση της φτώχειας στα γηρατειά, οι ανισότητες μεταξύ των φύλων παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, το χάσμα μεταξύ των φύλων στο εισόδημα από συντάξεις (65-79) έφθασε το 48,66% το 2006.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, σε γενικές γραμμές οι πλέον επείγουσες προκλήσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος (δηλαδή η διατήρηση της βιωσιμότητας και η μείωση των πολύ υψηλών ποσοστών φτώχειας που παρατηρήθηκαν κατά την τελευταία δεκαετία) αντιμετωπίστηκαν σε ικανοποιητικό βαθμό.
Παρά όμως τη βελτίωση των δεικτών, είναι σημαντικές οι προκλήσεις: "τα οφέλη από τη μείωση της φτώχειας δεν πρέπει να θεωρηθούν δεδομένα, αλλά πρέπει να υποστηριχθούν ενεργά και να επεκταθούν περαιτέρω, καθώς υπάρχει ακόμη περιθώριο βελτίωσης. πιθανώς με την εξέταση φορολογικά υπεύθυνων τρόπων ενίσχυσης της επάρκειας του συνταξιοδοτικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης".
Σημειώνεται ότι το χάσμα των συντάξεων μεταξύ ανδρών και γυναικών βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Αυτή η ανισότητα οφείλεται στις ανισότητες των φύλων στην αγορά εργασίας, οι οποίες ήταν ιδιαίτερα έντονες για τις ηλικιωμένες ομάδες γυναικών. Η Κομισιόν αναφέρει ότι παρόλο που η παρουσία των γυναικών στην αγορά εργασίας έχει ενισχυθεί τις τελευταίες δεκαετίες (πιθανόν να μειωθεί το χάσμα των συντάξεων μεταξύ των φύλων στο μέλλον), πρέπει να εξεταστούν οι παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας. Εξίσου σημαντικό είναι να εκτιμηθεί εάν υπάρχει δυνατότητα αλλαγής των παραμέτρων του συνταξιοδοτικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης που στοχεύουν στην άμβλυνση των επιπτώσεων των ανισοτήτων στην αγορά εργασίας στις συντάξεις.
Τονίζεται δε ότι ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος των μεταρρυθμίσεων του παρελθόντος επί διαφόρων ευάλωτων ομάδων εργασίας "δεν αξιολογήθηκε με ολοκληρωμένο τρόπο". Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν ειδικές διατάξεις για ομάδες όπως οι εξαρτημένοι αυτοαπασχολούμενοι και οι μη τυποποιημένοι εργαζόμενοι. "Η αξιολόγηση της δυνατότητας προσαρμογής του συνταξιοδοτικού συστήματος για την κάλυψη των αποκλίσεων στις ανάγκες των ανθρώπων αυτών είναι μια μάλλον παραμελημένη περιοχή που χρήζει μεγαλύτερης προσοχής στην Κύπρο", αναφέρει η Κομισιόν.
Τέλος η Κομισιόν σημειώνει ότι οι κύριες ευκαιρίες μεταρρύθμισης είναι:
- η ευρύτερη κάλυψη του πληθυσμού,
- η καλύτερη διαχείριση των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων,
- η μεταβίβαση συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων με αλλαγή εργοδότη και
- η ενισχυμένη εποπτεία και καθοδήγηση για τον τομέα μέσω της νεοσυσταθείσας και ενισχυμένης ανεξάρτητης εποπτικής αρχής.
ΑΠΟ ΚΥΠΕ
Ειδήσεις σήμερα:
LIVE: «Το Ιράν δεν σχεδιάζει άμεσα αντίποινα εναντίον του Ισραήλ» - Ρίχνουν τους τόνους Τεχεράνη και Τελ Αβίβ
Νέος συναγερμός σήμανε σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, μετά τις αναφορές αμερικανικών ΜΜΕ για επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν με πυραύλους. Το ThemaOnline σας μεταφέρει τις εξελίξεις
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
