Τρίγωνες, τετράγωνες, στρογγυλές. Με τυρί της Λαμπρή. Με χαλούμι, με αναρή. Με ολόφρεσκο δυόσμο, με σταφίδες, κανναβούρι. Αλλες ψημένες σε παραδοσιακούς ξυλόφουρνους, αλλά σε σύγχρονους οικιακούς φούρνους. Η φλαούνα, η πρωταγωνίστρια του πασχαλινού τραπεζιού και η πρώτη μεταξύ των κυπριακών ζυμωμάτων.
Ηταν η φλαούνα εκείνο ακριβώς το έδεσμα που βοηθούσε τους πιστούς να μεταβούν από την περίοδο των νηστειών στην περίοδο της κατανάλωσης του κρέατος, χωρίς στομαχικά… παρεπόμενα.
Η φλαούνα παρασκευάζεται ήδη από τον 19ο αιώνα στην Κύπρο. Αλλά η προέλευση της πάει πολύ πιο πίσω, πιθανολογείται πολλούς αιώνες, αφού σύμφωνα με την ετυμηγορία της λέξης, η φλαούνα προέρχεται από το αγγλοσαξωνικό floan, που με τη σειρά του προέρχεται από το ρωμαϊκό fladonis.
Τιμώμενη είναι η φλαούνα και σήμερα σε όλη την επαρχία Πάφου, όπως η μελετητής της κυπριακής παράδοσης και εθίμων Αννα Τσέλεπου λέει στο ΚΥΠΕ και περιγράφει άγνωστες στο ευρύ κοινό συνήθειες που συνόδευαν την ετοιμασία των φαλαούνων.
Σε μερικά χωριά της Επαρχίας Πάφου, αφηγείται, για να πετύχει το ψήσιμο τους οι γυναίκες πηδούσαν γύρω από τον φούρνο και τραγουδούσαν "κότσιηνες σαν τα καντήλια τζιαι ψηλές σαν τα καμίνια", ενώ στην περιοχή της Τηλλυρίας, οι γυναίκες συνήθιζαν να ρίχνουν μέσα στον φούρνο πριν τοποθετήσουν τις φλαούνες τα "μαρτούθκια" που φορούσαν τα παιδιά.
Το δε εντυπωσιακό που θυμάται με συγκίνηση από τα παιδικά της χρόνια, είναι η βοήθεια που έδιναν αναμεταξύ τους οι νοικοκυρές στα χωριά της Επαρχίας Πάφου. Την Πέμπτη στη Γιωργούλα, την Παρασκευή στη Μαρούλα και το Σάββατο στη Φροσούλα.
Σε ό,τι αφορά τις παραδόσεις και τις παραλλαγές της φλαούνας περιγράφει ότι αυτές είναι πολλές και ποικίλες. Άλλες είναι τρίγωνες, τετράγωνες και στρογγυλές με τυρί της Λαμπρής, με χαλούμι με αναρή με ολόφρεσκο δυόσμο, με σταφίδες και κανναβούρι, ενώ άλλες είναι ψημένες σε παραδοσιακούς φούρνους αλλά και ακόμα σε οικιακούς φούρνους. Οι κουμέρες, οι γειτόνισσες οι νύφες και οι πεθερές μας, σημειώνοντας πως το "τάνιμα" είναι αξία ανεκτίμητη.
Επεσήμανε ακόμη πως η φλαούνα ήταν εκείνο ακριβώς το έδεσμα που βοηθούσε τους πιστούς να μεταβούν από την περίοδο των νηστειών στην περίοδο της κατανάλωσης του κρέατος χωρίς να παρουσιαστεί καμμιά στομαχική διαταραχή.
Εξάλλου η κ. Τσέλεπου είπε πως η φλαούνα παρασκευάζεται ήδη από τον 19ο αιώνα στην χώρα μας αλλά η προέλευση της πάει πολύ πιο πίσω, αφού σύμφωνα με την ετυμηγορία της λέξης, προέρχεται από το αγγλοσαξωνικό floan που με την σειρά του προέρχεται από το ρωμαϊκό fladonis!
Ωδή στην Παφίτικη πασκιά ή άμπασκια
Στην περιοχή της Πάφου το ιδιαίτερο πασχαλινό εορταστικό ζύμωμα με κομμάτια από ψημένο με μυρωδιές και κρεμμύδια αρνίσιο κρέας του Πάσχα έχει την τιμητική του. Το αρνίσιο κρέας σημειώνει η Άννα Τσέλεπου αποτελεί χριστιανικό σύμβολο αφού παραπέμπει στον αμνό του Κυρίου. Ακολούθως αναφέρθηκε στις νοικοκυρές των χωριών της Πάφου που έσμιξαν το αρνίσιο κρέας με τη γέμιση της Φλαούνας σε μια πίττα.
Η βαφή των αυγών με λιζάρι
Η Άννα Τσέλεπου, στρέφει τη μνήμη της στα παλιά χρόνια στο Πάσχα των παιδικών της χρόνων. Θυμάται το Πάσχα τις μυρωδιές, των παραδοσιακών εδεσμάτων αλλά και το παραδοσιακό λιζάρι ή ριζάρι για το βάψιμο των αυγών.
Από την παιδική της ηλικία θυμάται αυτή την όμορφη διαδικασία βαψίματος τη Μεγάλη Πέμπτη και οι μνήμες της στρέφονται στην Γεροσκήπου που είναι το χωριό της μάνας της. Λιζάρι που μάζευαν από τα κτήματα της θείας της, της Χαμπούς. Από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης συνήθιζαν, όπως σημειώνει, οι νοικοκυρές να βάφουν τα αυγά τους γι` αυτό και την μέρα αυτή πολλοί την ονομάζουν «κοτσινοπέφτη».
Ο φυσικός τρόπος βαφής των πασχαλινών αυγών αφού, όπως εξήγησε, γενιές ολόκληρες λιζάρι χρησιμοποιούσαν την "κότσιηνη Πέφτη" για τα αυγά του Πάσχα.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ
Ειδήσεις σήμερα:
Τραγωδία στην Ελλάδα: Ένας νεκρός από την κατάρρευση τμήματος κτηρίου στον Πειραιά
LIVE: To Ισραήλ έτοιμο για την απάντηση στο Ιράν - Συνεχής ενημέρωση
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε πως το Ισραήλ θα επιτεθεί εκ νέου στο Ιράν μετά την απάντηση του δεύτερου στο φονικό χτύπημα στο ιρανικό προξενείο στη Συρία. Η είδηση μεταφέρθηκε από το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Kan και αναφέρει πως θα έχουν ειδοποιηθεί οι σύμμαχοι του Ισραήλ, για να λάβουν αντίμετρα από πιθανή απάντηση του Ιράν. Οι ΗΠΑ απέκλεισαν το ενδεχόμενο να συμμετάσχουν σε οποιαδήποτε ισραηλινή αντεπίθεση κατά του Ιράν, ενώ το πολεμικό υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ δεν έλαβε απόφαση σχετικά με το τι μέτρα θα λάβει ως απάντηση στην επίθεση της Τεχεράνης. Το ThemaOnline σας μεταφέρει όλες τις εξελίξεις
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
