Επίτροπος Νομοθεσίας και με… νομοθεσία μετά από 50 χρόνια – Οι αρμοδιότητες και ο ρόλος της

Ένα κενό που υφίσταται εδώ και 50 χρόνια σε σχέση με το νομικό πλαίσιο που διέπει τον θεσμό του Επιτρόπου Νομοθεσίας, επιχειρεί να καλύψει νομοσχέδιο που ετοίμασε η ίδια η Επίτροπος Λουΐζα Χριστοδουλίδου Ζαννέτου, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και κατατέθηκε στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση που το συνοδεύει, το νομοσχέδιο θεσμοθετεί τον θεσμό του Επιτρόπου Νομοθεσίας, ενός ανεξάρτητου αξιωματούχου που διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και έχει αποστολή και ευθύνη την αναθεώρηση, τροποποίηση, ενοποίηση, κωδικοποίηση, μετάφραση, σύμπτυξη, απλοποίηση, συμπλήρωση, ομοιομορφία, κατάργηση απηρχαιομένων και σε αχρησία νόμων και τον εκσυγχρονισμό οποιουδήποτε νόμου της Δημοκρατίας, με σκοπό τη συστηματική ανάπτυξη, εξέλιξη και αναμόρφωση του δικαίου.

Ταυτόχρονα, το νομοσχέδιο καθορίζει τα προσόντα του Επιτρόπου, ο οποίος πρέπει να είναι πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και ήθους, με δωδεκαετή άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος και ικανό να συμβάλει στην πραγμάτωση των σκοπών που προβλέπει ο υπό εξέταση Νόμος. Προνοεί, επίσης, ότι η θητεία του Επιτρόπου είναι εξαετής, με δυνατότητα επαναδιορισμού του, ενώ καθορίζει το ασυμβίβαστο του Επιτρόπου, την παύση και παραίτησή του.

Βάσει των προνοιών του νομοσχεδίου, ο Επίτροπος θα προΐσταται του Γραφείου Επιτρόπου Νομοθεσίας, το οποίο δύναται να στελεχώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του «περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου και Κανονισμών», καθώς και οποιουδήποτε άλλου νόμου που ρυθμίζει θέματα στελέχωσης της δημόσιας υπηρεσίας ή/και εργοδοτουμένων ορισμένου και αορίστου χρόνου.

Οι αρμοδιότητες

Σύμφωνα, εξάλλου, με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου, οι αρμοδιότητες του Επιτρόπου Νομοθεσίας περιλαμβάνουν:

• Την ετοιμασία και υποβολή αυτεπάγγελτων εισηγήσεων ή/και παρατηρήσεων προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή/και προς το Υπουργικό Συμβούλιο και τους Υπουργούς/Υφυπουργούς και προς οποιοδήποτε άλλο δημόσιο αξιωματούχο, όργανο, αρχή, υπηρεσία ή πρόσωπο για οποιοδήποτε θέμα που αφορά το κυπριακό νομοθετικό πλαίσιο,
• Την επισήμανση των υποχρεώσεων και ενεργειών που απορρέουν από νομοθετήματα και αφορούν τον Πρόεδρο, το Υπουργικό Συμβούλιο, Υπουργό/Υφυπουργό, ανεξάρτητο αξιωματούχο, Υπηρεσίες και Τμήματα της δημόσιας υπηρεσίας,
• Την αποστολή συγκεκριμένων εισηγήσεων για συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις και ενέργειες που απορρέουν από νομοθετήματα,
• Την ετοιμασία και υποβολή προς το Υπουργικό Συμβούλιο εξαμηνιαίας ενημερωτικής έκθεσης σχετικά με τις επισημάνσεις που αναφέρονται στο δεύτερο σημείο,
• Την ετοιμασία εκθέσεων που υποχρεούται να υποβάλλει η Δημοκρατία σύμφωνα με τις επικυρωθείσες Διεθνείς Συμβάσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς και για κάθε άλλη Διεθνή Σύμβαση του ζητηθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο,
• Την υποβολή εισηγήσεων προς τους καθ’ ύλη αρμόδιους Υπουργούς/Υφυπουργούς σχετικά με την εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας και της διοικητικής πρακτικής της Δημοκρατίας προς τις Συμβάσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ή αυτές σε σχέση με τις οποίες του ανατίθενται καθήκοντα,
• Την υποβολή εισηγήσεων για την απαιτούμενη εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τις διατάξεις διεθνών συνθηκών τις οποίες η Δημοκρατία κυρώνει ή τις οποίες έχει κυρώσει, σύμφωνα με νέα δεδομένα ως προς τα διεθνώς κρατούντα ή/και σύμφωνα με παρατηρήσεις του οργάνου ελέγχου της εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας, κατόπιν εξέτασης της έκθεσης της Κύπρου,
• Τη μετάφραση της νομοθεσίας από την αγγλική γλώσσα στην ελληνική και αντιστρόφως, όταν αυτό ζητηθεί από οποιοδήποτε δημόσιο όργανο, αρχή ή υπηρεσία,
• Τη τήρηση μητρώου μέσω της μεταφοράς των στοιχείων σε βάση δεδομένων, των διμερών και πολυμερών συνθηκών και συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας που έχει συνάψει η Δημοκρατία, την τακτοποίηση, συνεχή παρακολούθηση και επικαιροποίησή τους,
• Την εκπόνηση και συνεχή παρακολούθηση Ευρετηρίου Συνθηκών της Δημοκρατίας σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή,
• Την επισήμανση των υποχρεώσεων και ενεργειών της Δημοκρατίας που απορρέουν από διμερείς ή πολυμερείς παραλείψεις ή ενέργειες που πρέπει να ληφθούν καθόσον αφορά την τακτοποίησή τους.

Για τους σκοπούς που αναφέρονται πιο πάνω, ο Επίτροπος Νομοθεσίας δύναται να:

• Ετοιμάζει μελέτες σχετικά με το πλαίσιο που αφορά οποιοδήποτε θέμα που απαιτεί νομοθετική ρύθμιση, προς τον σκοπό υποβολής σχετικής εισήγησης,
• Διεξάγει έρευνες σχετικά με οτιδήποτε αφορά τη νομοθεσία και τις ανάγκες εκσυγχρονισμού, κωδικοποίησης, απλοποίησης, κατάργησης, συμπλήρωσης ή αναθεώρησης της νομοθεσίας,
• Διοργανώνει, σε συνεργασία με τα αρμόδια για το θέμα Υπουργεία/Υφυπουργεία/Ανεξάρτητες Υπηρεσίες, συναντήσεις, ημερίδες ή σεμινάρια για συζήτηση γύρω από ανάγκες που υπάρχουν για νομοθετική ρύθμιση ή αναθεώρηση υφιστάμενης νομοθεσίας ή κλάδο δικαίου,
• Εκφράζει απόψεις ή/και συμμετέχει σε ετοιμασία, διαμόρφωση ή/και σύνταξη κυβερνητικών νομοσχεδίων, εφόσον το τελευταίο ζητηθεί από το αρμόδιο
• Υπουργείο/Υφυπουργείο/Τμήμα/Υπηρεσία/Οργανισμό/Αρχή
• Εξασφαλίζει στοιχεία και πληροφορίες για νομοθεσίες άλλων χωρών που κατά την κρίση του θα τον διευκολύνουν στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του,
• Παρέχει συμβουλές και πληροφορίες σε Υπουργεία ή άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες όργανα ή αρχές σχετικά με την αναμόρφωση ή τροποποίηση οποιουδήποτε κλάδου του δικαίου ή επί μέρους νομοθεσίας,
• Καταρτίζει προγράμματα για τη μελέτη διάφορων κλάδων του δικαίου με σκοπό την αναμόρφωση του ή τροποποίησή του,
• Καταρτίζει προγράμματα αναθεώρησης, ενοποίησης και μετάφρασης νομοθεσιών και αναλαμβάνει τη σύνταξη σχεδίων νόμου ή νομοσχεδίων σύμφωνα με τα προγράμματα,
• Αναλαμβάνει αυτεπάγγελτα τη μελέτη οποιουδήποτε κλάδου δικαίου και, κατόπιν συνεννόησης με το αρμόδιο Υπουργείο/Υφυπουργείο/Τμήμα/Ανεξάρτητη Υπηρεσία, αναλαμβάνει τη διατύπωση υπό μορφή σχεδίου ή νομοσχεδίου ή με άλλο τρόπο προτάσεων για την αναμόρφωσή του,
• Ετοιμάζει και εκδίδει αναθεωρημένες εκδόσεις της νομοθεσίας για καλύτερη και ευκολότερη πληροφόρηση του κοινού που εκτυπώνονται από το Τυπογραφείο της Δημοκρατίας, τηρουμένων των διατάξεων του Άρθρου 188.3 του Συντάγματος,
• Παρακολουθεί και αξιολογεί δικαστικές αποφάσεις και νομολογικές ερμηνείες με σκοπό την υποβολή εισηγήσεων για τροποποίηση/βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου.
• Πέραν των πιο πάνω, σύμφωνα με το νομοσχέδιο, στον Επίτροπο Νομοθεσίας δύναται να ανατεθεί οποιοδήποτε άλλο καθήκον ή αρμοδιότητα από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή καιτο Υπουργικό Συμβούλιο που σχετίζεται με την κυπριακή νομοθεσία. Ακόμη, στον Επίτροπο δύναται να ανατεθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο να συμμετέχει ή/και να προεδρεύει νομοπαρασκευαστικών επιτροπών για την ετοιμασία νομοσχεδίων σημαντικής φύσεως ή/και που δύναται να απαιτούν εκτεταμένη διαβούλευση.

Μόνο Επίτροπος Νομοθεσίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο Επίτροπος Νομοθεσίας αφιερώνει το σύνολο του χρόνου του στην ενάσκηση των αρμοδιοτήτων του και δεν δύναται:

• Να κατέχει άλλο αξίωμα ή θέση στη Δημοκρατία, ή
• Να απασχολείται σε οποιαδήποτε άλλη θέση ή εργασία με αμοιβή, ή
• Να ασκεί οποιοδήποτε επάγγελμα

Ασυμβίβαστο και παύση

Περαιτέρω και σύμφωνα με το νομοσχέδιο, η ιδιότητα του Επιτρόπου είναι ασυμβίβαστη με το αξίωμα του βουλευτή, του δημάρχου, του δημοτικού συμβούλου, την ιδιότητα του ανήκοντος στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στις Δυνάμεις Ασφαλείας της Δημοκρατίας ή την ιδιότητα του δημόσιου υπαλλήλου ή του κατόχου θέσης στην Εκπαιδευτική Υπηρεσία ή σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Επίσης, ο Επίτροπος δεν απολύεται, παρά μόνο για λόγους και με τον τρόπο με τον οποίο απολύονται ή αποχωρούν από την υπηρεσία οι Δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

Ο θεσμός και οι Επίτροποι μέχρι σήμερα

Ο θεσμός του Επιτρόπου Νομοθεσίας δημιουργήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο το 1971 και βασίστηκε στο θεσμό του Law Commission, όπως υφίσταται στο Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας και οι αρμοδιότητες του καθορίζονται στην Πράξη του διορισμού του από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας προς τον οποίο ο Επίτροπος είναι απευθείας υπεύθυνος και υπόλογος.

Πρώτη Επίτροπος Νομοθεσίας διορίστηκε η κα Στέλλα Σουλιώτη, δικηγόρος και τέως Υπουργός Δικαιοσύνης, η οποία υπηρέτησε ως Επίτροπος Νομοθεσίας από το 1971 μέχρι το 1984, οπότε διορίστηκε Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.

Τον Μάιο του 1982 διορίστηκε, παράλληλα, Επίτροπος Νομοθεσίας και ο κος Γεώργιος Σταυρινάκης, Δικαστής και τέως Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, ο οποίος υπηρέτησε μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2002.

Την 1η Νοεμβρίου 2002 διορίστηκε Επίτροπος Νομοθεσίας η κα Λήδα Κουρσουμπά Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, για εξαετή θητεία η οποία ανανεώθηκε την 1η Νοεμβρίου 2008 και εκ νέου την 28 Νοεμβρίου 2014 μέχρι τις 8 Σεπτεμβρίου 2019.

Την κα Κουρσουμπά διαδέχθηκε η σημερινή Επίτροπος Νομοθεσίας Λουΐζα Χριστοδουλίδη Ζαννέτου, η οποία κατέχει το αξίωμα από το 2019.

 

 

Ειδήσεις σήμερα:

Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις