Μια βόλτα στο σουπερμάρκετ αρκεί για να καταλάβει κανείς ότι τα γλυκαντικά έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Ροφήματα, αναψυκτικά, μπισκότα, μπάρες, αλείμματα και άλλα σνακ που περιέχουν γλυκαντικές ουσίες αντί για ζάχαρη έχουν κατακλύσει τα ράφια, αποτελώντας ελκυστική επιλογή για άτομα που προσπαθούν να μειώσουν την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων και να χάσουν βάρος, χωρίς να στερηθούν τις αγαπημένες τους γλυκές γεύσεις.
Τα υποκατάστατα της ζάχαρης διαδόθηκαν ευρέως στη δεκαετία του 1950, όμως τα τελευταία χρόνια έγιναν σχεδόν αναπόσπαστο κομμάτι της σύστασης διαφόρων τροφίμων και μπήκαν στην καθημερινότητά μας με διάφορα ονόματα: τεχνητά γλυκαντικά, μη θρεπτικά, γλυκαντικά υψηλής έντασης, γλυκαντικά χαμηλής θερμιδικής αξίας ή μη ζαχαρούχα γλυκαντικά.
«Τα πιο συνηθισμένα γλυκαντικά που χρησιμοποιούν όσοι με επισκέπτονται στο γραφείο είναι η ασπαρτάμη, η σακχαρίνη, η σουκραλόζη, η φρουκτόζη, το ακεσουλφαμικό κάλιο και τα τελευταία χρόνια η στέβια» λέει η Ελευθερία Κούνα, διαιτολόγος-διατροφολόγος στο Γαλάτσι. Κάθε μη ζαχαρούχο γλυκαντικό, όπως τα παραπάνω, έχει τη δική του χημική δομή, όμως όλα ενεργοποιούν σε πολύ μικρή ποσότητα τους υποδοχείς της γλυκιάς γεύσης. Αυτό σημαίνει ότι ελάχιστη δόση αρκεί για να γλυκάνει τον καφέ ή το τσάι σου, ενώ αν χρησιμοποιούσες φυσική ζάχαρη θα χρειαζόσουν πολύ μεγαλύτερη ποσότητα για να πετύχεις την ίδια γλυκύτητα.
Η τεράστια αύξηση στην κατανάλωση γλυκαντικών έχει προκαλέσει το επιστημονικό ενδιαφέρον, οδηγώντας σε έρευνες που ελέγχουν την ασφάλειά τους. Κι όταν μιλάμε για ασφάλεια μιας ουσίας, ουσιαστικά διερευνάται ποιο είναι το ημερήσιο ασφαλές όριο πρόσληψής της για τον οργανισμό, έτσι ώστε αν καταναλώνεται εφ’ όρου ζωής να μην έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία μας. Τον περασμένο Μάιο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εξέδωσε προειδοποίηση σχετικά με τη χρήση των υποκατάστατων της ζάχαρης που χρησιμοποιούνται ευρέως για την απώλεια βάρους, αποκλείοντας από το δείγμα άτομα που εκ των προτέρων έπασχαν από διαβήτη.
Τι λέει η σύσταση του Π.Ο.Υ. για τα γλυκαντικά;
Ούτε λίγο ούτε πολύ μας συμβουλεύει να αποφεύγουμε τα τεχνητά γλυκαντικά με στόχο την απώλεια βάρους, τονίζοντας ότι πιθανώς η τακτική κατανάλωσή τους να θέτει σε κίνδυνο την υγεία μας σε μακροχρόνια βάση. «Η ασφάλεια των γλυκαντικών είναι αμφιλεγόμενη διότι υπάρχουν μελέτες που δείχνουν συσχέτιση της χρήσης των γλυκαντικών με τον σακχαρώδη διαβήτη με καρδιοπάθειες, εμφράγματα, ίσως και καρκινογενέσεις. Ωστόσο πρέπει να γίνουν περαιτέρω μελέτες για να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα» λέει η Ελευθερία.
Σύμφωνα με σχετικό άρθρο δημοσιευμένο στο The Conversation, ακόμα κι αυτή η σύσταση του Π.Ο.Υ. είναι αμφιλεγόμενη, καθώς βασίζεται σε τρεις τύπους δημοσιευμένων μελετών που δεν καταλήγουν σε κοινά συμπεράσματα. Οι πρώτες είναι οι τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές που μελετούν ένα δείγμα ανθρώπων που χωρίζεται τυχαία σε αυτούς που καταναλώνουν την ουσία μελέτης -στην προκειμένη τα γλυκαντικά- και άλλους που λαμβάνουν placebo ή άλλη ουσία και παρακολουθούνται για συγκεκριμένο χρονικό διάστηκα. Από αυτές τις δοκιμές φάνηκε ότι η συνεισφορά των μη ζαχαρούχων γλυκαντικών στην απώλεια βάρους είναι μέτρια, ενώ η τακτική κατανάλωσή τους δεν οδηγεί σε συμπτώματα διαβήτη ή άλλες ενδείξεις καρδιοπάθειας. Όμως συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας ή LDL χοληστερίνης, της λεγόμενης κακής χοληστερίνης, που είναι παράγοντας υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρδιακών παθήσεων. Φυσικά θα μπορούσαν κι άλλες παθήσεις να αποδοθούν στη συχνή κατανάλωση γλυκαντικών, αλλά ο περιορισμένος χρόνος των δοκιμών δεν αρκούσε πιθανώς για να εμφανιστούν.
Οι μελέτες κοόρτης (αναφορές ατόμων που χρησιμοποιούσαν κατά κόρον γλυκαντικά) και οι μελέτες πασχόντων μαρτύρων (γνωστές και ως case-control studies) έδειξαν ότι η τακτική κατανάλωση μη ζαχαρούχων γλυκαντικών συνδέεται με αυξημένη συγκέντρωση λίπους, υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος και εμφάνιση διαβήτη τύπου 2. Επίσης άτομα με ιστορικό κατανάλωσης γλυκαντικών ουσιών εμφάνισαν συχνότερα υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια και σε περιπτώσεις εγκύων αυξημένο ρίσκο για πρόωρο τοκετό. Η συχνότητα καρκίνου ήταν πολύ χαμηλή γενικά, αν και η ζαχαρίνη που περιέχεται σε πολλά τρόφιμα έχει συνδεθεί με καρκίνο της ουροδόχου κύστης.
Όπως βλέπουμε, τα συμπεράσματα ποικίλουν και είναι αμφισβητούμενα. Για παράδειγμα ο υψηλότερος ΔΜΣ, που συνδέεται με την αυξημένη κατανάλωση γλυκαντικών και την εμφάνιση προβλημάτων υγείας, μπορεί να έχει κι άλλη ερμηνεία: Τα παχύσαρκα άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να καταναλώνουν γλυκαντικά σε σχέση με τους υπόλοιπους ώστε να μειώσουν την πρόσληψη θερμίδων. Και δεν είναι εύκολο να καθοριστεί εάν η ασθένεια εμφανίζεται στην περίπτωσή τους λόγω της χρήσης γλυκαντικών ή από άλλη αιτία σχετιζόμενη με την παχυσαρκία ή ενδεχομένως άλλες επιβλαβείς συνήθειες όπως αυξημένη κατανάλωση λιπαρών. Στο ίδιο το κείμενο του Π.Ο.Υ. αναφέρεται ότι οι υπάρχουσες αποδείξεις δεν είναι αρκετές για να βγουν οριστικά συμπεράσματα και ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.
Τι είναι καλό να κάνουμε;
«Η συμβουλή μου είναι να υπάρχει μέτρο στη χρήση των γλυκαντικών και όχι κατάχρηση» λέει η Ελευθερία που τονίζει ότι είναι σημαντικό να διαβάζουμε τις ετικέτες των τροφίμων και να βλέπουμε τα σάκχαρα που περιέχονται ανά 100 γρ. προϊόντος, έχοντας κατά νου ότι 15 γρ. είναι 1 κουταλιά της σούπας ή 3 μικρά κουταλάκια του γλυκού:
- Πάνω από 15 γρ. θεωρείται υψηλή περιεκτικότητα
- 5-15 γρ. είναι μέτρια
- 0-15 γρ. είναι χαμηλή
Και βέβαια καλό είναι να ξέρουμε ότι τα γλυκαντικά δεν είναι η μόνη εναλλακτική μας για τη ζάχαρη. Η Ελευθερία προτείνει διάφορες επιλογές για να επιλέξουμε ό,τι μας αρέσει περισσότερο: «Οι μπανάνες, τα μήλα, το μάνγκο, ο ανανάς και οι χουρμάδες όταν είναι ώριμα μετατρέπονται σε υποκατάστατα της ζάχαρης. Επίσης η σκόνη χαρουπιού αντί για σοκολάτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε γλυκά, smoothies και ροφήματα.
Για τα παιδιά υπάρχουν εναλλακτικές επιλογές όπως είναι το μέλι, το σιρόπι σφενδάμου από το χυμό των σφενδάμων (πλούσιο σε ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο), η μελάσα (100% φυτικό προϊόν πλούσιο σε ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, σίδηρο), η μαύρη φυτική ζάχαρη, η οποία είναι ακατέργαστη με την προσθήκη μελάσας και η ζάχαρη καρύδας που προέρχεται από το ζαχαρώδες υγρό που κυκλοφορεί στο φυτό της καρύδας».
Πηγή: newsbeast.gr
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τραγωδία στην Αγία Νάπα: «Έσβησε» 4χρονο αγοράκι σε πισίνα ξενοδοχείου
Νέα κίτρινη προειδοποίηση: Μέχρι και 41 βαθμούς η θερμοκρασία - Πότε τίθεται σε ισχύ
Αναστάτωση στο αεροδρόμιο Λάρνακας - Προκλήθηκε καθυστέρηση πτήσεων - Τι συνέβη
Θερμοπληξία: Ποιά τα συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχούν - Ποιους απειλεί ο καύσωνας περισσότερο
Θλίψη στο Κίνημα Οικολόγων: «Ήταν ένας γνήσιος Οικολόγος με ανιδιοτελή προσφορά»
Ειδήσεις σήμερα:
Χειροπέδες σε έξι πρόσωπα - Εντοπίστηκαν από την Αστυνομία να διαμένουν παράνομα στη Δημοκρατία
Eurovision 2024: Απόψε ο δεύτερος ημιτελικός - Διαγωνίζεται η Ελλάδα με την Μαρίνα Σάττι και το Zari
Χειροπέδες σε ζευγάρι για ναρκωτικά - Σακουλάκια και κάνναβη σε σπίτι 70χρονου - Φωτογραφία
Μπήκαν οι αυξήσεις στο χοιρινό - «Ξεπούλησε» το αρνάκι το Πάσχα παρά τις υψηλές τιμές
ΠτΔ για «όχι» Τατάρ: «Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί δεν κάθεται στο τραπέζι των συζητήσεων»
Την απόρριψη του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ, κλήθηκε να σχολιάσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, αναφορικά την πρόταση της Ειδική Αντιπρόσωπος του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) για την Κύπρο, Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ, για τριμερή συνάντηση.
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
