Ανασχηματισμός με πυξίδα ή πυροσβεστήρα - Το μετέωρο βήμα του Προέδρου Χριστοδουλίδη

Πολλοί σήμερα αναρωτιούνται: Μήπως ήρθε η ώρα για ανασχηματισμό; Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης βρίσκεται εν μέσω πυρών τόσο από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, όσο και από κόμματα τα οποία τον στηρίζουν, όπως για παράδειγμα η ΔΗΠΑ, η οποία εξέδωσε μια πολύ σκληρή ανακοίνωση για ολιγωρία και ανάληψη ευθυνών. Παρά το γεγονός ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο διάγγελμά του της Κυριακής, απολογήθηκε, για τα όσα τραγικά συνέβησαν στην ορεινή Λεμεσό, δεν είναι αρκετό για να κατευνάσει τις αντιδράσεις της κοινωνίας.

Η δημόσια συζήτηση δείχνει ότι πολλά πράγματα δεν πάνε καλά. Υπάρχει σοβαρή κριτική για την ανεπάρκεια στο θέμα της πρόληψης: Στρεβλή διοίκηση στην Πυροσβεστική, διάσπαση αρμοδιοτήτων με το τμήμα Δασών, έλλειψη ενιαίου σώματος δασοπροστασίας, ελλιπή χρηματοδότηση και μειωμένος εποπτικός έλεγχος σε ότι αφορά στις δράσεις που υποτίθεται θα έπρεπε να αναληφθούν από τις κοινότητες. Όλα αυτά, μαζί με τις επικοινωνιακού τύπου δηλώσεις του Κυβερνητικού Εκπροσώπου περί ετοιμότητας, τον περασμένο Ιούνιο, δείχνει ακριβώς το μέγεθος του προβλήματος. Μια κυβέρνηση, η οποία μιλά χωρίς να πράττει, ουσιαστικά.

Τις τελευταίες ώρες, οι πληροφορίες για ανασχηματισμό, βρίσκονται ξανά στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Τα σενάρια ότι ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σκέφτεται πολύ σοβαρά τον ανασχηματισμό, κυρίως υπουργών, οι οποίοι είναι «βεβαρημένοι», φουντώνουν. Στον κατάλογο των υπουργών ή υφυπουργών που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του Νίκου Χριστοδουλίδη, προστέθηκαν και οι υπουργοί, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την αποτροπή, τον συντονισμό και τη διαχείριση των πυρκαγιών. Οι αποφάσεις θα ληφθούν αμέσως μετά την παράδοση της έκθεσης αξιολόγησης από τους διευθυντές των υπουργείων Δικαιοσύνης, Γεωργίας και Εσωτερικών, μέχρι το τέλος της εβδομάδας.

Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν ο ανασχηματισμός μπορεί να λειτουργήσει ως πραγματική απάντηση στις ελλείψεις ή ως επικοινωνιακό τέχνασμα. Η αντικατάσταση ενός-δύο υπουργών, μπορεί να έχει συμβολική αξία, αλλά θα ήταν ετεροχρονισμένη και ανεπαρκής αν δεν συνοδευόταν από οργανωτικές αλλαγές. Το ύψιστο ζητούμενο είναι η ενίσχυση της διοικητικής επάρκειας και ο συντονισμός: Ενιαίος σχεδιασμός δασοπυρόσβεσης, συνεργασία με επαγγελματίες, ανεξάρτητη αξιολόγηση πορισμάτων, ενσωμάτωση τοπικών κοινοτήτων. Εάν δεν γίνουν αλλαγές σε δομές και διαδικασίες, τότε αδυναμίες όπως αυτές που καταδεικνύονται από τις πυρκαγιές θα επαναλαμβάνονται.

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης βρίσκεται στη μέση της πενταετούς θητείας του. Είναι η φάση που η πολιτική φθορά αρχίζει να γίνεται ορατή. Οι πολίτες δεν δέχονται πλέον τη ρητορική των εξαγγελιών. Αξιολογούν την πράξη, το έργο, την αποτελεσματικότητα. Το κυβερνητικό σχήμα, κουρασμένο σε ορισμένα του σημεία, φαίνεται να δυσκολεύεται να παράγει ισχυρή πολιτική αφήγηση ή να επικοινωνήσει δυναμικά, τις όποιες επιτυχίες του.

Η κυβέρνηση καλείται λοιπόν να επανεκκινήσει — όχι για λόγους επικοινωνίας, αλλά για λόγους ουσιαστικής διακυβέρνησης. Και αυτή η επανεκκίνηση δεν μπορεί να γίνει χωρίς δομική παρέμβαση.

Παράλληλα, υπάρχουν υπουργοί που, παρότι δεν έχουν εμπλακεί σε σκάνδαλα ή αποτυχίες, δεν κατάφεραν να αποκτήσουν δημόσιο πολιτικό βάρος ή να δώσουν στίγμα πολιτικής. Το σχήμα συνολικά δείχνει ανάγκη για «φρεσκάρισμα», τόσο σε επίπεδο εικόνας όσο και σε επίπεδο ουσίας.

Ένας από τους βασικούς λόγους που το Προεδρικό φαίνεται να ετοιμάζει έναν ανασχηματισμό με στρατηγικά χαρακτηριστικά είναι η ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ από την Κύπρο, το πρώτο εξάμηνο του 2026. Το γεγονός αυτό, έχει απαιτήσεις: η Κύπρος πρέπει να παρουσιαστεί με πρόσωπα που μπορούν να εκπροσωπήσουν τη χώρα με κύρος.

Για να επιτευχθεί αυτό, οι νέοι υπουργοί θα πρέπει να τοποθετηθούν εγκαίρως – τώρα – ώστε να προετοιμαστούν. Οι αλλαγές της τελευταίας στιγμής δεν επιτρέπονται. Ένας ανασχηματισμός μέσα στο καλοκαίρι, είναι το πολιτικά λογικό ορόσημο, ώστε το νέο υπουργικό, να έχει μπροστά του ενάμιση χρόνο, σκληρής δουλειάς.