Αυτό υπογράμμισε σε δηλώσεις του στο «Τ» ο διεθνολόγος Αντώνης Στυλιανού, εστιάζοντας τόσο στο εσωτερικό πλαίσιο όσο και στις διεθνείς συγκρίσεις με άλλες κρίσεις.
«Δεν μπαίνουμε στην ουσία»
«Αυτή τη στιγμή, στις δύο τελευταίες προσπάθειες» και στην επόμενη που αναμένεται, «συζητούμε απλώς εάν θα υλοποιηθούν κάποια μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Δεν έχουμε συζητήσει εδώ και χρόνια για τη λύση του Κυπριακού. Δεν έχουμε μπει στην ουσία του προβλήματος», δήλωσε κατηγορηματικά ο κ. Στυλιανού.
Και πρόσθεσε: «Ακόμα και σε ήπιας μορφής ΜΟΕ, δεν υπάρχει συνεννόηση μεταξύ των δύο πλευρών, προτίστως από την πλευρά της τ/κ πλευράς».
Ο χρόνος ως αρνητικός παράγοντας
«Η πάροδος του χρόνου επηρεάζει με αρνητικό τρόπο τα δεδομένα επί του εδάφους. Η λύση του Κυπριακού δεν είναι το άνοιγμα οδοφραγμάτων ούτε τα συμφωνημένα για διαχείριση αποβλήτων. Αυτά είναι ζητήματα της καθημερινότητας. Επί της ουσίας δεν έχουμε συζητήσει», εξήγησε ο διεθνολόγος.
Με έμφαση σημείωσε ότι όσο περνά ο καιρός, τόσο κανονικοποιούνται τα δεδομένα της κατοχής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται νέα τετελεσμένα που δυσκολεύουν τη λύση.
Και προειδοποίησε: «Αν έχουμε ΜΟΕ απλά για να τα έχουμε ή για να μας υποβοηθούν στην καθημερινότητα ( για παράδειγμα να πάω από τον Πύργο στη Λευκωσία πιο εύκολα) τότε ο στόχος είναι λανθασμένος. Ο στόχος πρέπει να είναι, ναι μεν η εξομάλυνση και η διευκόλυνση της καθημερινότητάς μας, αλλά με πρωταρχικό, απώτερο και μοναδικό σκοπό την επίλυση του προβλήματος. Διότι αλλιώς κανονικοποιώ μια παρανομία η οποία υπάρχει και, σε συνάρτηση με την πάροδο του χρόνου, δημιουργούνται αρνητικά δεδομένα».
Το ζήτημα των οδοφραγμάτων
Για το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, ο Αντώνης Στυλιανού τόνισε ότι πρόκειται για «μια τεράστια συζήτηση», εξηγώντας:
«Η διάνοιξη των οδοφραγμάτων, όταν έγινε, ήταν ένα μέτρο της τ/κ πλευράς ενόψει της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σύμφωνα με τον ίδιο, «υπάρχουν δύο απόψεις: Η πρώτη θεωρεί ότι το διάνοιγμα διαιωνίζει μια κατάσταση πραγμάτων και κανονικοποιεί δεδομένα. Η δεύτερη ότι βοηθά τις δύο κοινότητες να έρθουν πιο κοντά, να κατανοήσουν καλύτερα ζητήματα της καθημερινότητας και να είναι πιο προετοιμασμένες σε περίπτωση λύσης».
Ωστόσο, όπως υπογράμμισε: «Είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς ανάμεσα στις δύο. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι οποιοδήποτε μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης πρέπει να στοχεύει στην επίλυση του προβλήματος και όχι στην κανονικοποίηση της κατοχής».
Το ερώτημα της κανονικοποίησης
Στη συνέντευξη τέθηκε και το ερώτημα κατά πόσο πρακτικές όπως η επίδειξη ταυτότητας και η πληρωμή ασφάλειας για διέλευση στα κατεχόμενα δημιουργούν μια «de facto αναγνώριση δύο εδαφών». Ο Αντώνης Στυλιανού απάντησε:
«Προφανώς υπάρχουν ζητήματα που «νομιμοποιούν», εντός ή εκτός εισαγωγικών, το καθεστώς. Είναι μια κατάσταση που ήρθε και έμεινε και όσο διαιωνίζεται δημιουργεί αρνητικά δεδομένα. Βλέπουμε σήμερα τους 5 Ε/κ που βρίσκονται υπό κράτηση εδώ και εβδομάδες στα κατεχόμενα. Το ψευδοκράτος ενεργεί σαν να είναι κράτος, ενώ δεν το αναγνωρίζει κανείς».
Και συμπλήρωσε με νόημα: «Αλλά όσο δίνεις στον άλλο το δικαίωμα να ενεργεί ως οιονεί κράτος, σε κάποια φάση και με την πάροδο του χρόνου, και όπως εξελίσσονται κάποιες άλλες καταστάσεις στη διεθνή πολιτική σκέψη, θα νομιμοποιηθεί με αυτά τα δεδομένα. Και θα καταλήξουμε στο τέλος χωρίς λύση, χωρίς οποιαδήποτε λύση, αλλά με τον φόβο να υπάρξει μια πραγματική και νομική διχοτόμηση που θα κανονικοποιεί ακριβώς αυτά τα δεδομένα».
Το Διεθνές Δίκαιο και τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά»
Στο διεθνές περιβάλλον, η περίπτωση της Ουκρανίας και οι άμεσες κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία σε αντιδιαστολή με την Κύπρο, όπου 51 χρόνια μετά δεν έχουν υπάρξει αντίστοιχες κυρώσεις κατά της Τουρκίας, αναδεικνύουν όπως σημειώνεται στο ρεπορτάζ, τα «δύο μέτρα και δύο σταθμά» της διεθνούς κοινότητας στην ερμηνεία και εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.
Ο Αντώνης Στυλιανού τόνισε: «Η πάροδος του χρόνου δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε αποδεκτές τις θέσεις της Τουρκίας, μόνο και μόνο για να πούμε ότι λύσαμε το Κυπριακό. Η ασπίδα μας ήταν και παραμένει το Διεθνές Δίκαιο και οι αρχές του».
Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο διεθνολόγος στο «Τ» γίνεται αντιληπτό ότι η απλή διαχείριση της καθημερινότητας μέσω ΜΟΕ, χωρίς στρατηγικό στόχο, εγκυμονεί κινδύνους μονιμοποίησης της κατοχής.
Ο χρόνος δεν είναι απλώς ουδέτερος παράγοντας αλλά «πολλαπλασιαστής τετελεσμένων». Και όσο η διεθνής κοινότητα λειτουργεί με επιλεκτική ευαισθησία, το βάρος πέφτει στην Κυπριακή Δημοκρατία να κρατήσει ζωντανό τον αγώνα, με θεμέλιο τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου.
