Η Έκθεση παρακολουθεί τις εξελίξεις από την προηγούμενη σχετική έκθεση του 2016 και καταγράφει ότι, παρά τα μέτρα που υιοθετήθηκαν, οι περισσότερες αδυναμίες παραμένουν άλυτες.
Παρά τα έργα και τις επενδύσεις της τελευταίας δεκαετίας, οι περισσότερες χρόνιες παθογένειες παραμένουν άλυτες, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο όχι μόνο η επάρκεια, αλλά και η ποιότητα του νερού που φτάνει στις βρύσες των πολιτών.
Στην Έκθεση επισημαίνεται ότι πολλά φράγματα λειτουργούν χωρίς τελικά πιστοποιητικά ασφαλείας και χωρίς ολοκληρωμένα σχέδια συντήρησης. Καμία ανεξάρτητη επιθεώρηση δεν έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, ενώ λείπουν κρίσιμοι χάρτες κατάκλισης που θα καθόριζαν τα σενάρια σε περίπτωση αστοχίας. Η εικόνα αυτή προκαλεί ανησυχία, καθώς πρόκειται για υποδομές-κλειδιά που συγκρατούν τεράστιες ποσότητες νερού σε περιοχές με πυκνό πληθυσμό.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η εικόνα των υπόγειων υδροφορέων. Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, το 64% βρίσκεται σε κακή κατάσταση, κυρίως λόγω νιτρορύπανσης και υφαλμύρινσης. Σε αρκετές περιπτώσεις η άντληση γίνεται ανεξέλεγκτα, χωρίς επαρκείς ελέγχους και χωρίς τιμολόγηση, με αποτέλεσμα να εντείνεται η υποβάθμιση των φυσικών αποθεμάτων.
Οι μονάδες αφαλάτωσης έχουν βοηθήσει στην κάλυψη των αναγκών ύδρευσης, όμως το τίμημα είναι υψηλό. Η παραγωγή αφαλατωμένου νερού αυξάνει το κόστος για τους καταναλωτές, ενώ επιβαρύνει το περιβάλλον με άλμη και εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Η Έκθεση ζητά καλύτερη αξιοποίηση των εγκαταστάσεων αυτών, στη βάση μιας ισορροπίας κόστους και οφέλους.
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στοιχεία της Έκθεσης αφορά τις απώλειες στα δίκτυα. Το 2023, οι διαρροές στους τοπικούς φορείς ξεπέρασαν το 29%, με τις συνολικές απώλειες να εκτιμώνται σε πάνω από 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως. Πρόκειται για ποσότητα που θα μπορούσε να καλύψει τις ανάγκες ολόκληρης της Κύπρου για μήνες, την ώρα που οι πολίτες καλούνται να πληρώσουν αυξημένους λογαριασμούς.
Η ποιότητα του νερού που φτάνει στις βρύσες δεν παρακολουθείται με συνέπεια από τους περισσότερους τοπικούς φορείς ύδρευσης. Η Ελεγκτική Υπηρεσία καταγράφει ότι μόνο στο 26% των γεωτρήσεων έχουν θεσπιστεί Ζώνες Προστασίας, ενώ πολλοί φορείς δεν τηρούν καν τεκμηριωμένες διαδικασίες παρακολούθησης.
Σοβαρά προβλήματα παρατηρούνται και στην παροχή νερού για άρδευση. Οι καθυστερήσεις στην κατανομή ποσοτήτων και οι παραλείψεις στη διαχείριση υδατικών δικαιωμάτων αφήνουν εκτεθειμένους τους αγρότες. Έργα όπως το αρδευτικό δίκτυο Σολέας παραμένουν ανολοκλήρωτα, με αποτέλεσμα οι ποσότητες νερού που αποθηκεύονται στο φράγμα της περιοχής να μην αξιοποιούνται πλήρως.
Η Έκθεση σημειώνει καθυστερήσεις και στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών οδηγιών για τα ύδατα και τις πλημμύρες. Το 3ο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκάνης Απορροής Ποταμού κατατέθηκε με δύο χρόνια καθυστέρηση, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εκδίδει αιτιολογημένη γνώμη για μη συμμόρφωση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η παρατεταμένη ανομβρία, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθιστά ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη για «συντονισμένη δράση, βούληση και πλήρη εφαρμογή των ευρωπαϊκών και εθνικών υποχρεώσεων».
Ακολουθήστε το Tothemaonline.com στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει, παρότι οι κάλπες απέχουν ακόμη οκτώ μήνες. Οι βουλευτικές εκλογές του 2026 δεν θα είναι μια τυπική αναμέτρηση.
