Στεγαστική κρίση – ώρα μηδέν

Της Μαρίνας Σαββίδου 

Σίγουρα ο ήλιος, η διασκέδαση ή το φαγητό δεν είναι οι λόγοι αυτής της θλιβερής πρωτιάς για τους νέους μας, που ζουν σε ένα πανέμορφο νησί της Μεσογείου.

H αιτία λοιπόν δεν είναι άλλη από την ανασφάλεια που νιώθουν.

Η ανασφάλεια για τη ζωή τους, το μέλλον τους και για τα βασικά αγαθά που χρειάζονται, όπως η στέγαση.

Η στεγαστική κρίση στην Κύπρο είναι ένα βαθύ κοινωνικό ζήτημα με πολυεπίπεδες συνέπειες και μεγάλα πλοκάμια.

Η αβεβαιότητα για το πού θα ζήσουν αύριο, η αδυναμία να αποκτήσουν ένα σπίτι που να τους προσφέρει σταθερότητα και να δημιουργήσουν οικογένεια βαραίνει καθημερινά τις ζωές τους. Τα επίσημα στοιχεία της Eurostat για το 2023 αποτυπώνουν με ανησυχητικό τρόπο αυτή την πραγματικότητα: το 31,2% των Κυπρίων ζει σε ενοικιαζόμενη κατοικία, ποσοστό που ξεπερνά τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ το 11,2% των ενηλίκων στην Κύπρο αντιμετωπίζει σοβαρές δυσκολίες στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγη, ποσοστό σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Οι τιμές των κατοικιών έχουν εκτοξευτεί σε επίπεδα σχεδόν επτά φορές το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα, καθιστώντας την αγορά κατοικίας απρόσιτη για πολλούς νέους και οικογένειες. Τα ενοίκια σε μεγάλες πόλεις όπως η Λευκωσία και η Λεμεσός είναι δυσβάστακτα, αυξάνοντας το οικονομικό βάρος και στερώντας την ελπίδα για αξιοπρεπή διαβίωση. Επιπλέον, η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών κατασκευής επιδεινώνουν την κατάσταση, περιορίζοντας την προσφορά νέων κατοικιών, ενώ η αυξημένη ζήτηση από ξένους επενδυτές ανεβάζει ακόμα περισσότερο τις τιμές, αφήνοντας τους ντόπιους εκτός παιχνιδιού. Αυτή η κατάσταση έχει βαθιές συνέπειες όχι μόνο στην οικονομική ευημερία των νέων, αλλά και στην ψυχική τους υγεία και στην κοινωνική συνοχή της χώρας.

Υπάρχουν λύσεις; Μπορεί η Ευρώπη, χωρίς να έχει άμεση αρμοδιότητα, να δράσει καταλυτικά; Η απάντηση είναι καταφατική, γιατί η στεγαστική κρίση δεν είναι μόνο κυπριακό πρόβλημα αλλά ευρωπαϊκό.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγνωρίζοντας την επείγουσα ανάγκη έχει υιοθετήσει μέτρα που μπορούν να δώσουν λύσεις και στην Κύπρο, όπως η επιτάχυνση και απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης ώστε οι άδειες να εκδίδονται εντός 60 ημερών, η μείωση του ΦΠΑ στις νέες κατοικίες και στις ανακαινίσεις, φορολογικά κίνητρα για ιδιοκτήτες που νοικιάζουν σε νέους και οικογένειες και η αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την κατασκευή κοινωνικής κατοικίας. Παράλληλα, η ανάγκη για ταχύτερες διαδικασίες έξωσης παράνομων καταληψιών είναι απαραίτητη για την προστασία των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην αγορά.

Όμως, καμία αλλαγή δεν θα έρθει από μόνη της. Απαιτείται πολιτική βούληση, συνέργεια ανάμεσα σε κράτος, τοπικές αρχές και κοινωνία, και κυρίως μια κοινή προσπάθεια να βάλουμε τους νέους στο επίκεντρο.

Πίσω από τους αριθμούς και τις στατιστικές κρύβονται ανθρώπινες ζωές, όνειρα και η αγωνία να τα καταφέρουν, να χτίσουν τη ζωή που ονειρεύτηκαν ή τουλάχιστον να ζουν με αξιοπρέπεια.

Η αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα. Μόνο με συγκεκριμένα και πρακτικά βήματα μπορούμε να δώσουμε την ελπίδα και την ασφάλεια που τόσο πολύ χρειάζονται οι νέες γενιές. Και ας μην ξεχνάμε πως για μας τους Κύπριους το σπίτι σημαίνει πολύ περισσότερα από τούβλα και δωμάτια. Σημαίνει ζεστασιά, σημαίνει δεσμούς ζωής, σημαίνει καταφύγιο.